Streptokoki: Wprowadzenie

Streptokoki to rodzaj bakterii Gram-dodatnich‚ kulistych‚ zazwyczaj występujących w łańcuchach. Są to powszechne mikroorganizmy występujące w środowisku i u ludzi.

Niektóre gatunki streptokoków są odpowiedzialne za szeroki zakres chorób u ludzi‚ od łagodnych infekcji skóry po poważne zakażenia inwazyjne.

1.1 Streptokoki ⸺ krótki przegląd

Streptokoki to rodzaj bakterii Gram-dodatnich‚ kulistych‚ zazwyczaj występujących w łańcuchach. Nazwa “streptokok” pochodzi od greckich słów “strepto” oznaczającego “łańcuch” i “kokkos” oznaczającego “ziarno”. Są to powszechne mikroorganizmy występujące w środowisku‚ w tym w glebie‚ wodzie i roślinach‚ a także w organizmach ludzi i zwierząt.

Streptokoki są fakultatywnymi beztlenowcami‚ co oznacza‚ że mogą rosnąć zarówno w obecności‚ jak i w nieobecności tlenu. Są również chemoorganotrofami‚ co oznacza‚ że ​​uzyskują energię z rozkładu związków organicznych. Większość streptokoków jest mezofilami‚ co oznacza‚ że ​​najlepiej rośnie w temperaturach od 35 do 37 °C.

Streptokoki są ważnymi członkami mikroflory ludzkiej‚ kolonizując skórę‚ jamę ustną‚ nos‚ gardło i przewód pokarmowy. Większość gatunków streptokoków jest nieszkodliwa dla ludzi‚ a niektóre są nawet korzystne‚ odgrywając rolę w utrzymaniu zdrowia przewodu pokarmowego. Jednak niektóre gatunki streptokoków są patogenami‚ powodując szeroki zakres chorób u ludzi.

Wprowadzenie

1.2 Znaczenie kliniczne streptokoków

Streptokoki odgrywają istotną rolę w zdrowiu publicznym‚ ponieważ niektóre gatunki są odpowiedzialne za szeroki zakres chorób u ludzi. Zakażenia streptokokowe mogą być łagodne‚ takie jak zapalenie gardła‚ ale mogą również prowadzić do poważnych powikłań‚ w tym zapalenia płuc‚ zapalenia wsierdzia‚ zapalenia opon mózgowych‚ a nawet sepsy.

Streptokoki są również ważnym czynnikiem w rozwoju chorób zakaźnych u zwierząt‚ w tym u bydła‚ owiec‚ świń i drobiu. Zakażenia streptokokowe mogą prowadzić do utraty produktywności zwierząt‚ a także do strat ekonomicznych dla rolników.

W ostatnich latach obserwuje się wzrost oporności na antybiotyki wśród streptokoków‚ co stanowi poważne wyzwanie dla służby zdrowia. Oporność na antybiotyki utrudnia skuteczne leczenie zakażeń streptokokowych‚ co prowadzi do dłuższego czasu trwania choroby‚ zwiększonego ryzyka powikłań i wyższych kosztów opieki zdrowotnej.

Streptokoki są klasyfikowane na podstawie różnych cech‚ w tym morfologii‚ właściwości biochemicznych i antygenów powierzchniowych.

Streptokoki to bakterie Gram-dodatnie‚ kulisty‚ zazwyczaj występujące w łańcuchach.

Streptokoki są fakultatywnymi beztlenowcami‚ chemoorganotrofami i mezofilami.

2.1 Klasyfikacja streptokoków

Klasyfikacja streptokoków jest złożona i ewoluowała na przestrzeni lat. Początkowo opierała się na cechach morfologicznych‚ takich jak kształt i układ komórek. Jednak wraz z rozwojem metod molekularnych‚ klasyfikacja została zrewidowana i obecnie opiera się na analizie sekwencji genetycznej.

Współczesna klasyfikacja streptokoków opiera się na systemie Lancefielda‚ który dzieli streptokoki na grupy serologiczne na podstawie obecności specyficznych antygenów węglowodanowych w ścianie komórkowej. Grupy serologiczne oznaczane są literami łacińskimi od A do H oraz od K do V.

Najważniejsze grupy serologiczne streptokoków to grupa A (Streptococcus pyogenes)‚ grupa B (Streptococcus agalactiae) i grupa D (Streptococcus faecalis i Streptococcus faecium). Streptococcus pyogenes jest głównym czynnikiem etiologicznym wielu zakażeń u ludzi‚ w tym zapalenia gardła‚ szkarlatyny i róży. Streptococcus agalactiae jest często spotykany w przewodzie pokarmowym i drogach rodnych kobiet‚ a może powodować zapalenie płuc‚ sepsę i zapalenie opon mózgowych u noworodków. Streptococcus faecalis i Streptococcus faecium są ważnymi czynnikami etiologicznymi zakażeń szpitalnych‚ w tym zakażeń dróg moczowych i zakażeń krwi.

2.2 Charakterystyka morfologiczna

Streptokoki to bakterie Gram-dodatnie‚ co oznacza‚ że ​​ich ściany komórkowe zatrzymują barwnik krystaliczny fioletowy podczas barwienia metodą Grama. Pod mikroskopem świetlnym komórki streptokoków mają kulisty kształt i zazwyczaj występują w łańcuchach.

Komórki streptokoków mają średnicę od 0‚5 do 1‚0 µm. Ich ściany komórkowe są zbudowane z peptydoglikanu‚ który nadaje im sztywność i kształt. Wewnątrz ściany komórkowej znajduje się błona komórkowa‚ która otacza cytoplazmę. Cytoplazma zawiera materiał genetyczny bakterii‚ w postaci cząsteczki DNA‚ a także rybosomy‚ które są odpowiedzialne za syntezę białek.

Niektóre gatunki streptokoków mogą wytwarzać kapsułkę‚ która otacza komórkę i chroni ją przed układem odpornościowym gospodarza. Kapsułka składa się z polisacharydów i jest ważnym czynnikiem wirulencji dla niektórych gatunków streptokoków.

Morfologia i Charakterystyka

2.3 Właściwości fizjologiczne

Streptokoki to bakterie fakultatywnie beztlenowe‚ co oznacza‚ że ​​mogą rosnąć zarówno w obecności‚ jak i w nieobecności tlenu. Chociaż mogą wykorzystywać tlen do oddychania komórkowego‚ mogą również wytwarzać energię poprzez fermentację w warunkach beztlenowych.

Streptokoki są chemoorganotrofami‚ co oznacza‚ że ​​uzyskują energię z rozkładu związków organicznych. Większość gatunków streptokoków jest mezofilami‚ co oznacza‚ że ​​najlepiej rośnie w temperaturach od 35 do 37 °C. Optymalne pH dla wzrostu streptokoków wynosi zazwyczaj od 6‚5 do 7‚5.

Streptokoki są zdolne do fermentacji różnych węglowodanów‚ takich jak glukoza‚ laktoza i sacharoza‚ produkując kwas mlekowy jako główny produkt uboczny. Ta zdolność do fermentacji węglowodanów jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym do produkcji jogurtów‚ serów i innych produktów mlecznych.

Kapsułka polisacharydowa chroni komórkę przed fagocytozą.

Białka powierzchniowe‚ takie jak białka M i białka adhezyjne‚ ułatwiają przyczepianie się do komórek gospodarza.

Toksyny‚ takie jak streptolizyna O i streptolizyna S‚ uszkadzają tkanki gospodarza.

3;1 Kapsułka

Kapsułka to zewnętrzna warstwa polisacharydowa‚ która otacza niektóre gatunki streptokoków. Kapsułka jest ważnym czynnikiem wirulencji‚ ponieważ chroni bakterie przed fagocytozą przez komórki odpornościowe gospodarza.

Fagocytoza to proces‚ w którym komórki odpornościowe‚ takie jak neutrofile i makrofagi‚ pochłaniają i niszczą patogeny. Kapsułka działa jako bariera fizyczna‚ zapobiegając przyczepianiu się komórek odpornościowych do powierzchni bakterii.

Ponadto kapsułka może maskować antygeny powierzchniowe bakterii‚ czyniąc je mniej rozpoznawalnymi dla komórek odpornościowych. To utrudnia układowi odpornościowemu rozpoznanie i zniszczenie bakterii. Obecność kapsułki jest silnie związana z wirulencją niektórych gatunków streptokoków‚ takich jak Streptococcus pneumoniae‚ który jest głównym czynnikiem etiologicznym zapalenia płuc‚ zapalenia opon mózgowych i zapalenia ucha środkowego.

3.2 Białka powierzchniowe

Białka powierzchniowe odgrywają kluczową rolę w wirulencji streptokoków‚ umożliwiając im przyczepianie się do komórek gospodarza‚ unikanie układu odpornościowego i powodowanie uszkodzeń tkanek.

Jednym z najważniejszych białek powierzchniowych u Streptococcus pyogenes jest białko M. Białko M jest antygenem powierzchniowym‚ który wiąże się z receptorem na powierzchni komórek gospodarza‚ ułatwiając przyczepianie się bakterii.

Białko M jest również ważnym czynnikiem w unikanie fagocytozy przez komórki odpornościowe. Białko M wiąże się z komplementem‚ składnikiem układu odpornościowego‚ który odgrywa rolę w niszczeniu patogenów. Wiązanie białka M z komplementem blokuje aktywację komplementu‚ co utrudnia fagocytozę bakterii przez komórki odpornościowe.

Oprócz białka M‚ streptokoki wytwarzają również inne białka powierzchniowe‚ takie jak białka adhezyjne‚ które ułatwiają przyczepianie się do komórek gospodarza. Białka adhezyjne mogą wiązać się z różnymi receptorami na powierzchni komórek gospodarza‚ w tym z fibronectyną‚ kolagenem i kwasami hialuronowymi.

Czynniki Wirulencji

3.3 Toksyny

Streptokoki wytwarzają różne toksyny‚ które przyczyniają się do ich wirulencji. Toksyny to substancje‚ które uszkadzają tkanki gospodarza‚ prowadząc do rozwoju objawów chorobowych.

Jednym z najważniejszych typów toksyn wytwarzanych przez streptokoki są hemolizyny. Hemoliziny to toksyny‚ które uszkadzają czerwone krwinki‚ prowadząc do ich lizy (rozpadu). Streptococcus pyogenes wytwarza dwie główne hemolizyny⁚ streptolizynę O i streptolizynę S.

Streptolizyna O jest cytotoksyną‚ która jest aktywowana przez cholesterol w błonach komórkowych. Jest to silny czynnik uszkadzający tkanki‚ który może powodować rozległe uszkodzenia mięśni‚ tkanek łącznych i innych narządów. Streptolizyna S jest mniej toksyczna niż streptolizyna O‚ ale jest stabilna w obecności tlenu i może działać w środowiskach bogatych w tlen.

Oprócz hemolizyn‚ streptokoki wytwarzają również inne toksyny‚ takie jak kwas hialuronowy‚ który rozkłada kwas hialuronowy‚ składnik tkanki łącznej‚ ułatwiając rozprzestrzenianie się bakterii w organizmie.

Toksyny wytwarzane przez streptokoki odgrywają kluczową rolę w patogenezie zakażeń streptokokowych‚ przyczyniając się do rozwoju objawów chorobowych‚ takich jak ból gardła‚ gorączka‚ wysypka i zapalenie stawów.

Streptokoki mogą powodować szeroki zakres zakażeń u ludzi.

Patogeneza zakażeń streptokokowych zależy od gatunku bakterii i czynników gospodarza.

4.1 Rodzaje zakażeń streptokokowych

Streptokoki mogą powodować szeroki zakres zakażeń u ludzi‚ od łagodnych infekcji skóry po poważne zakażenia inwazyjne.

Najczęstszym rodzajem zakażenia streptokokowego jest zapalenie gardła‚ które jest spowodowane przez Streptococcus pyogenes. Zapalenie gardła charakteryzuje się bólem gardła‚ gorączką‚ bólem głowy i powiększeniem węzłów chłonnych.

Streptococcus pyogenes może również powodować szkarlatynę‚ chorobę charakteryzującą się wysypką skórną‚ gorączką i bólem gardła. Inne zakażenia skóry spowodowane przez Streptococcus pyogenes to róża‚ zapalenie tkanki podskórnej i cellulitis.

Streptococcus agalactiae jest często spotykany w przewodzie pokarmowym i drogach rodnych kobiet‚ a może powodować zapalenie płuc‚ sepsę i zapalenie opon mózgowych u noworodków.

Streptococcus pneumoniae jest głównym czynnikiem etiologicznym zapalenia płuc‚ zapalenia opon mózgowych i zapalenia ucha środkowego. Streptococcus faecalis i Streptococcus faecium są ważnymi czynnikami etiologicznymi zakażeń szpitalnych‚ w tym zakażeń dróg moczowych i zakażeń krwi.

Zakażenia i Choroby

4.2 Patogeneza zakażeń streptokokowych

Patogeneza zakażeń streptokokowych jest złożonym procesem‚ który zależy od gatunku bakterii‚ czynników wirulencji i stanu odporności gospodarza.

Zakażenie streptokokowe rozpoczyna się od przyczepienia bakterii do komórek gospodarza. Streptokoki wykorzystują różne mechanizmy‚ aby przyczepić się do komórek gospodarza‚ w tym białka powierzchniowe‚ takie jak białko M i białka adhezyjne.

Po przyczepieniu się do komórek gospodarza‚ streptokoki mogą inwazji na tkanki i rozprzestrzeniania się w organizmie. Inwazja jest ułatwiona przez enzymy wytwarzane przez streptokoki‚ takie jak hialuronidaza‚ która rozkłada kwas hialuronowy‚ składnik tkanki łącznej‚ ułatwiając rozprzestrzenianie się bakterii w organizmie.

Streptokoki mogą również wytwarzać toksyny‚ które uszkadzają tkanki gospodarza i przyczyniają się do rozwoju objawów chorobowych. Toksyny‚ takie jak streptolizyna O i streptolizyna S‚ uszkadzają czerwone krwinki‚ prowadząc do ich lizy (rozpadu).

Układ odpornościowy gospodarza odgrywa kluczową rolę w zwalczaniu zakażeń streptokokowych. Komórki odpornościowe‚ takie jak neutrofile i makrofagi‚ pochłaniają i niszczą bakterie. Przeciwciała wytwarzane przez układ odpornościowy mogą również wiązać się z bakteriami‚ ułatwiając ich fagocytozę przez komórki odpornościowe.

Leczenie zakażeń streptokokowych zazwyczaj obejmuje antybiotykoterapię.

Streptokoki wykazują różne mechanizmy oporności na antybiotyki.

Zarządzanie opornością na antybiotyki jest kluczowe dla skutecznego leczenia zakażeń streptokokowych.

5.1 Antybiotykoterapia

Leczenie zakażeń streptokokowych zazwyczaj obejmuje antybiotykoterapię. Wybór antybiotyku zależy od gatunku bakterii‚ lokalizacji zakażenia i stanu odporności gospodarza.

Penicylina jest antybiotykiem pierwszego rzutu w leczeniu większości zakażeń streptokokowych. Penicylina jest skuteczna przeciwko większości gatunków streptokoków‚ w tym Streptococcus pyogenes‚ Streptococcus agalactiae i Streptococcus pneumoniae.

W przypadku alergii na penicylinę‚ można zastosować inne antybiotyki‚ takie jak makrolidy (np. erytromycyna‚ azytromycyna) lub cefalosporyny.

W przypadku zakażeń spowodowanych przez szczepy streptokoków oporne na penicylinę‚ można zastosować antybiotyki o szerszym spektrum działania‚ takie jak wankomycyna lub linezolid.

Czas trwania antybiotykoterapii zależy od rodzaju zakażenia i stanu pacjenta. W większości przypadków antybiotykoterapia trwa od 10 do 14 dni.

5.2 Mechanizmy oporności

Streptokoki wykazują różne mechanizmy oporności na antybiotyki‚ co stanowi poważne wyzwanie dla skutecznego leczenia zakażeń.

Jednym z najczęstszych mechanizmów oporności jest inaktywacja antybiotyku przez enzymy wytwarzane przez bakterie. Na przykład‚ niektóre streptokoki wytwarzają enzym β-laktamazy‚ który rozkłada pierścień β-laktamowy w penicylinach i cefalosporynach‚ czyniąc te antybiotyki nieskuteczne.

Innym mechanizmem oporności jest zmiana miejsca wiązania antybiotyku w bakterii. Na przykład‚ niektóre streptokoki wykazują mutacje w białkach wiążących penicylinę (PBPs)‚ co zmniejsza ich powinowactwo do penicylin‚ czyniąc bakterie mniej wrażliwe na te antybiotyki.

Streptokoki mogą również rozwijać oporność na antybiotyki poprzez zmniejszenie przepuszczalności błony komórkowej dla antybiotyku lub poprzez zwiększenie ekspresji pomp efluksowych‚ które wypompowują antybiotyk z komórki.

Oporność na antybiotyki jest często związana z nadmiernym stosowaniem antybiotyków‚ zarówno w medycynie ludzkiej‚ jak i weterynaryjnej. Niewłaściwe stosowanie antybiotyków‚ takie jak zbyt krótkie leczenie lub stosowanie antybiotyków niewskazane w danym przypadku‚ może prowadzić do rozwoju oporności na antybiotyki u bakterii.

Oporność na antybiotyki stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego‚ ponieważ utrudnia skuteczne leczenie zakażeń bakteryjnych‚ co prowadzi do dłuższego czasu trwania choroby‚ zwiększonego ryzyka powikłań i wyższych kosztów opieki zdrowotnej.

Leczenie i Oporność

5.3 Zarządzanie opornością

Zarządzanie opornością na antybiotyki jest kluczowe dla skutecznego leczenia zakażeń streptokokowych i zapobiegania dalszemu rozprzestrzenianiu się oporności.

Ważne jest‚ aby stosować antybiotyki tylko wtedy‚ gdy są one konieczne‚ i aby stosować je zgodnie z zaleceniami lekarza. Niewłaściwe stosowanie antybiotyków‚ takie jak zbyt krótkie leczenie lub stosowanie antybiotyków niewskazane w danym przypadku‚ może prowadzić do rozwoju oporności na antybiotyki u bakterii.

Ważne jest również‚ aby monitorować wzorce oporności na antybiotyki w populacji. Regularne monitorowanie pozwala na identyfikację nowych mechanizmów oporności i dostosowanie strategii leczenia.

Badania nad nowymi antybiotykami i nowymi strategiami leczenia zakażeń bakteryjnych są niezbędne do walki z rosnącym problemem oporności na antybiotyki.

Wspólne wysiłki służby zdrowia‚ lekarzy‚ farmaceutów i pacjentów są niezbędne do skutecznego zarządzania opornością na antybiotyki i zapewnienia dostępności skutecznych leków do leczenia zakażeń bakteryjnych.

Streptokoki rozprzestrzeniają się głównie drogą kropelkową.

Profilaktyka i kontrola zakażeń streptokokowych są kluczowe dla zdrowia publicznego;

Zakażenia streptokokowe stanowią znaczące obciążenie dla zdrowia publicznego.

6.1 Rozprzestrzenianie się streptokoków

Streptokoki rozprzestrzeniają się głównie drogą kropelkową‚ czyli poprzez małe kropelki wydzielane podczas kaszlu‚ kichania lub mówienia. Kropelki te mogą zawierać bakterie i mogą być wdychane przez innych ludzi‚ prowadząc do zakażenia.

Streptokoki mogą również rozprzestrzeniać się poprzez kontakt bezpośredni z zakażoną osobą lub poprzez kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami‚ takimi jak zabawki‚ klamki czy telefony.

Zakażenie streptokokowe może również wystąpić w wyniku kontaktu z zanieczyszczoną żywnością lub wodą.

Niektóre gatunki streptokoków‚ takie jak Streptococcus agalactiae‚ są często spotykane w przewodzie pokarmowym i drogach rodnych kobiet i mogą być przenoszone na noworodki podczas porodu.

Ryzyko zakażenia streptokokowego jest zwiększone u osób z osłabionym układem odpornościowym‚ takich jak osoby starsze‚ osoby z chorobami przewlekłymi lub osoby przyjmujące leki immunosupresyjne.

6.2 Profilaktyka i kontrola

Profilaktyka i kontrola zakażeń streptokokowych są kluczowe dla zdrowia publicznego.

Ważne jest‚ aby zachować dobre praktyki higieniczne‚ takie jak częste mycie rąk‚ zakrywanie ust i nosa podczas kaszlu i kichania oraz unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi.

Szczepienia są skutecznym sposobem zapobiegania zakażeniom streptokokowym. Szczepionka przeciwko Streptococcus pneumoniae jest dostępna i zalecana dla osób w grupie ryzyka‚ takich jak osoby starsze‚ osoby z chorobami przewlekłymi i małe dzieci.

W przypadku zakażeń streptokokowych ważne jest‚ aby rozpocząć leczenie antybiotykami w odpowiednim czasie. Szybkie rozpoczęcie leczenia antybiotykami może zapobiec rozprzestrzenianiu się zakażenia i zmniejszyć ryzyko powikłań.

Kontrolowanie zakażeń streptokokowych w szpitalach i innych placówkach służby zdrowia jest ważne‚ aby zapobiec rozprzestrzenianiu się zakażeń wśród pacjentów. W placówkach służby zdrowia należy stosować odpowiednie procedury higieniczne‚ takie jak częste mycie rąk‚ noszenie rękawiczek ochronnych i odpowiednie czyszczenie powierzchni.

Epidemiologia i Zdrowie Publiczne

6.3 Znaczenie zdrowia publicznego

Zakażenia streptokokowe stanowią znaczące obciążenie dla zdrowia publicznego na całym świecie.

Są one odpowiedzialne za szeroki zakres chorób‚ od łagodnych infekcji skóry po poważne zakażenia inwazyjne‚ które mogą prowadzić do zgonu.

Zakażenia streptokokowe są szczególnie problematyczne u dzieci‚ osób starszych i osób z osłabionym układem odpornościowym.

W ostatnich latach obserwuje się wzrost oporności na antybiotyki wśród streptokoków‚ co stanowi poważne wyzwanie dla służby zdrowia.

Oporność na antybiotyki utrudnia skuteczne leczenie zakażeń streptokokowych‚ co prowadzi do dłuższego czasu trwania choroby‚ zwiększonego ryzyka powikłań i wyższych kosztów opieki zdrowotnej.

Zakażenia streptokokowe stanowią również znaczące obciążenie dla systemów opieki zdrowotnej‚ prowadząc do hospitalizacji‚ długoterminowej opieki i utraty produktywności.

Streptokoki to rodzaj bakterii Gram-dodatnich‚ kulistych‚ które mogą powodować szeroki zakres chorób u ludzi.

Konieczne są dalsze badania nad nowymi strategiami leczenia i zapobiegania zakażeniom streptokokowym.

7.1 Podkreślenie kluczowych aspektów

Streptokoki to rodzaj bakterii Gram-dodatnich‚ kulistych‚ które są powszechnie występującymi mikroorganizmami w środowisku i u ludzi.

Chociaż większość gatunków streptokoków jest nieszkodliwa‚ niektóre są patogenami‚ powodując szeroki zakres chorób u ludzi‚ od łagodnych infekcji skóry po poważne zakażenia inwazyjne.

Czynniki wirulencji streptokoków obejmują kapsułkę‚ białka powierzchniowe i toksyny.

Zakażenia streptokokowe są zazwyczaj leczone antybiotykami‚ ale rosnąca oporność na antybiotyki stanowi poważne wyzwanie dla służby zdrowia.

Profilaktyka i kontrola zakażeń streptokokowych są kluczowe dla zdrowia publicznego.

Ważne jest‚ aby zachować dobre praktyki higieniczne‚ szczepić się przeciwko Streptococcus pneumoniae i stosować antybiotyki zgodnie z zaleceniami lekarza.

Podsumowanie

7.2 Perspektywy badawcze

Pomimo znaczącego postępu w zrozumieniu biologii i patogenezy streptokoków‚ nadal istnieją obszary‚ które wymagają dalszych badań.

Jednym z kluczowych obszarów badań jest rozwój nowych antybiotyków‚ które są skuteczne przeciwko szczepom streptokoków opornym na obecnie dostępne antybiotyki.

Badania nad nowymi celami terapeutycznymi‚ takimi jak białka powierzchniowe lub szlaki metaboliczne‚ mogą prowadzić do opracowania nowych strategii leczenia zakażeń streptokokowych.

Dalsze badania nad mechanizmami oporności na antybiotyki są niezbędne do opracowania strategii zapobiegania rozprzestrzenianiu się oporności;

Rozwój nowych szczepionek przeciwko streptokokom jest również priorytetem badawczym.

Szczepionki mogą stanowić skuteczną metodę zapobiegania zakażeniom streptokokowym‚ zwłaszcza u osób w grupie ryzyka.