Plexus szyjny

Wprowadzenie

Plexus szyjny (łac. plexus cervicalis) jest to sieć nerwów, która powstaje z połączenia przednich gałęzi pierwszych czterech nerwów szyjnych (C1-C4). Znajduje się w szyi, po obu stronach kręgosłupa szyjnego.

Anatomia

Plexus szyjny położony jest w trójkącie szyjnym tylnym, między mięśniem dźwigaczem łopatki a mięśniem pochyłym przednim. Składa się z przednich gałęzi czterech pierwszych nerwów szyjnych (C1-C4), które łączą się ze sobą tworząc sieć nerwów.

2.1. Lokalizacja

Plexus szyjny, będąc siecią nerwową, lokuje się w obrębie szyi, po obu stronach kręgosłupa szyjnego. Jego dokładne umiejscowienie obejmuje trójkąt szyjny tylny, obszar ograniczony przez mięsień dźwigacz łopatki z tyłu, mięsień pochyły przedni z przodu i kość obojczykową z dołu. W tej przestrzeni plexus szyjny leży bezpośrednio na mięśniu pochyłym przednim, a powyżej niego znajduje się mięsień dźwigacz łopatki.

Lokalizacja plexus szyjnego jest kluczowa dla jego funkcji. Bliskość do struktur szyi, takich jak naczynia krwionośne, nerwy czaszkowe i mięśnie, umożliwia mu kontrolę ruchów głowy, szyi i ramion, a także dostarczanie wrażeń czuciowych z tych obszarów.

2.2. Skład

Plexus szyjny, będąc siecią nerwową, składa się z przednich gałęzi czterech pierwszych nerwów szyjnych (C1-C4). Te nerwy, wychodzące z rdzenia kręgowego, łączą się ze sobą, tworząc sieć nerwów, która rozgałęzia się i rozprzestrzenia po szyi i górnej części klatki piersiowej.

Skład plexus szyjnego jest złożony i obejmuje⁚

• Gałęzie grzbietowe (dorsalne), które unerwiają mięśnie z tyłu szyi i głowy.
• Gałęzie brzuszne (ventralne), które unerwiają mięśnie z przodu szyi i głowy, a także skórę twarzy i szyi.
• Gałęzie komunikujące, które łączą plexus szyjny z nerwami współczulnymi.

Wspólne działanie tych gałęzi tworzy złożoną sieć nerwową, która kontroluje ruchy głowy, szyi i ramion, a także dostarcza wrażeń czuciowych z tych obszarów.

2.3. Korzenie

Plexus szyjny powstaje z połączenia przednich gałęzi pierwszych czterech nerwów szyjnych (C1-C4). Każdy z tych nerwów ma swój korzeń, który wychodzi z rdzenia kręgowego przez otwór międzykręgowy. Korzenie te łączą się ze sobą, tworząc pnie plexus szyjnego.

Korzenie nerwów szyjnych są odpowiedzialne za przekazywanie impulsów nerwowych z rdzenia kręgowego do różnych części ciała. W plexus szyjnym, korzenie te łączą się i rozgałęziają, tworząc sieć nerwów, która unerwia mięśnie i skórę szyi, głowy i górnej części klatki piersiowej.

Korzenie nerwów szyjnych są numerowane od C1 do C8, przy czym C1 jest najwyżej położonym nerwem szyjnym. Korzenie C1-C4 tworzą plexus szyjny, podczas gdy korzenie C5-C8, wraz z częścią nerwu piersiowego T1, tworzą plexus ramienny.

Ramas del Plexo Cervical

Plexus szyjny dzieli się na dwie główne grupy gałęzi⁚ powierzchniowe i głębokie, które unerwiają różne struktury szyi, głowy i ramion.

3.1. Ramas Superficiales

Gałęzie powierzchniowe plexus szyjnego unerwiają skórę szyi, głowy i górnej części klatki piersiowej, zapewniając wrażenia czuciowe. Są to⁚

• Nerw potyliczny mniejszy (nervus occipitalis minor)⁚ Unerwia skórę w dolnej części potylicy.
• Nerw uszny wielki (nervus auricularis magnus)⁚ Unerwia skórę przedniej części ucha, dolnej części twarzy i kąta żuchwy.
• Nerw poprzeczny szyi (nervus transversus colli)⁚ Unerwia skórę z przodu szyi, w okolicy obojczyka.
• Nerwy nadobojczykowe (nervi supraclaviculares)⁚ Unerwiają skórę w górnej części klatki piersiowej, w okolicy obojczyka i barku.

Te nerwy tworzą sieć czuciową, która pozwala na odczuwanie dotyku, bólu, temperatury i innych bodźców w obszarach, które unerwiają.

3.2. Ramas Profundas

Gałęzie głębokie plexus szyjnego unerwiają mięśnie szyi i głowy, umożliwiając ruchy głowy, szyi i ramion. Do najważniejszych gałęzi głębokich należą⁚

• Nerw podgnykowy (nervus hypoglossus)⁚ Jest to nerw czaszkowy XII, ale jego korzenie przechodzą przez plexus szyjny. Unerwia mięśnie języka, umożliwiając mowę i połykanie.
• Nerw językowo-gardłowy (nervus glossopharyngeus)⁚ Jest to nerw czaszkowy IX, który również łączy się z plexus szyjnym. Unerwia mięśnie gardła i języka, uczestnicząc w połykaniu i mowie.
• Nerw dodatkowy (nervus accessorius)⁚ Jest to nerw czaszkowy XI, który unerwia mięsień czworoboczny i mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy, umożliwiając ruchy głowy i ramion.
• Nerw przeponowy (nervus phrenicus)⁚ Jest to ważny nerw, który unerwia przeponę, umożliwiając oddychanie. Powstaje z korzeni C3-C5.
• Gałęzie mięśniowe⁚ Unerwiają mięśnie przedniej i bocznej części szyi, takie jak mięsień mostkowo-gnykowy, mięsień łopatkowo-gnykowy, mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy, mięsień pochyły przedni i tylny, mięsień dźwigacz łopatki i inne.

Gałęzie głębokie plexus szyjnego odgrywają kluczową rolę w kontroli ruchów szyi, głowy i ramion, a także w procesach takich jak oddychanie i połykanie.

Inervación

Plexus szyjny unerwia zarówno mięśnie, umożliwiając ruchy, jak i skórę, zapewniając czucie.

4.1. Inervación Motora

Unerwienie ruchowe plexus szyjnego obejmuje kontrolę nad mięśniami szyi, głowy i górnej części klatki piersiowej, umożliwiając ruchy głowy, szyi i ramion.

• Mięśnie szyi⁚ Plexus szyjny unerwia mięśnie przedniej i bocznej części szyi, takie jak mięsień mostkowo-gnykowy, mięsień łopatkowo-gnykowy, mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy, mięsień pochyły przedni i tylny, mięsień dźwigacz łopatki. Te mięśnie umożliwiają zginanie, prostowanie, obracanie i boczne pochylenie głowy.
• Mięśnie języka⁚ Nerw podgnykowy (XII nerw czaszkowy) wychodzi z plexus szyjnego i unerwia mięśnie języka, umożliwiając mowę i połykanie.
• Mięśnie gardła⁚ Nerw językowo-gardłowy (IX nerw czaszkowy) łączy się z plexus szyjnym i unerwia mięśnie gardła, uczestnicząc w połykaniu.
• Mięsień czworoboczny i mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy⁚ Są unerwiane przez nerw dodatkowy (XI nerw czaszkowy), który łączy się z plexus szyjnym. Te mięśnie umożliwiają ruchy głowy i ramion.
• Przepona⁚ Nerw przeponowy (C3-C5) unerwia przeponę, umożliwiając oddychanie.

Unerwienie ruchowe plexus szyjnego jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania szyi, głowy i ramion, umożliwiając ruchy niezbędne do codziennych czynności, takich jak mówienie, połykanie, oddychanie i ruchy głowy.

4.2. Inervación Sensitiva

Unerwienie czuciowe plexus szyjnego obejmuje dostarczanie wrażeń czuciowych ze skóry szyi, głowy i górnej części klatki piersiowej. To unerwienie pozwala na odczuwanie dotyku, bólu, temperatury i innych bodźców w tych obszarach.

• Skóra potylicy⁚ Nerw potyliczny mniejszy (nervus occipitalis minor) unerwia skórę w dolnej części potylicy.
• Skóra przedniej części ucha i dolnej części twarzy⁚ Nerw uszny wielki (nervus auricularis magnus) unerwia skórę przedniej części ucha, dolnej części twarzy i kąta żuchwy.
• Skóra z przodu szyi⁚ Nerw poprzeczny szyi (nervus transversus colli) unerwia skórę z przodu szyi, w okolicy obojczyka.
• Skóra górnej części klatki piersiowej⁚ Nerwy nadobojczykowe (nervi supraclaviculares) unerwiają skórę w górnej części klatki piersiowej, w okolicy obojczyka i barku.

Unerwienie czuciowe plexus szyjnego jest niezbędne dla prawidłowego odczuwania bodźców zewnętrznych w obszarach, które unerwia. Pozwala to na szybkie reagowanie na zagrożenia i prawidłowe funkcjonowanie w codziennym życiu.

Funciones del Plexo Cervical

Plexus szyjny pełni kluczową rolę w kontroli ruchów głowy, szyi i ramion, a także w dostarczaniu wrażeń czuciowych z tych obszarów.

5.1. Movimiento

Plexus szyjny odgrywa kluczową rolę w kontroli ruchów głowy, szyi i ramion. Zapewnia unerwienie ruchowe dla mięśni, które umożliwiają⁚

• Zginanie i prostowanie głowy⁚ Mięśnie przedniej części szyi, unerwione przez plexus szyjny, umożliwiają zginanie głowy, podczas gdy mięśnie tylnej części szyi umożliwiają jej prostowanie.
• Obrót głowy⁚ Mięśnie boczne szyi, unerwione przez plexus szyjny, umożliwiają obrót głowy w prawo i lewo.
• Boczne pochylenie głowy⁚ Mięśnie boczne szyi, unerwione przez plexus szyjny, umożliwiają pochylenie głowy w prawo i lewo.
• Ruchy ramion⁚ Plexus szyjny unerwia mięsień czworoboczny i mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy, które umożliwiają unoszenie i opuszczanie ramion, a także ich obrót.
• Oddychanie⁚ Nerw przeponowy, który wychodzi z plexus szyjnego, unerwia przeponę, kluczowy mięsień oddechowy.

Dzięki unerwieniu ruchowemu plexus szyjnego możemy wykonywać szeroki zakres ruchów głowy, szyi i ramion, niezbędnych do codziennych czynności, takich jak mówienie, połykanie, oddychanie i ruchy głowy.

5.2. Sensación

Plexus szyjny odgrywa kluczową rolę w dostarczaniu wrażeń czuciowych ze skóry szyi, głowy i górnej części klatki piersiowej. Umożliwia to odczuwanie dotyku, bólu, temperatury i innych bodźców zewnętrznych w tych obszarach.

• Skóra potylicy⁚ Nerw potyliczny mniejszy (nervus occipitalis minor) unerwia skórę w dolnej części potylicy, umożliwiając odczuwanie dotyku, bólu i temperatury w tym obszarze.
• Skóra przedniej części ucha i dolnej części twarzy⁚ Nerw uszny wielki (nervus auricularis magnus) unerwia skórę przedniej części ucha, dolnej części twarzy i kąta żuchwy, umożliwiając odczuwanie dotyku, bólu i temperatury w tych obszarach.
• Skóra z przodu szyi⁚ Nerw poprzeczny szyi (nervus transversus colli) unerwia skórę z przodu szyi, w okolicy obojczyka, umożliwiając odczuwanie dotyku, bólu i temperatury w tym obszarze.
• Skóra górnej części klatki piersiowej⁚ Nerwy nadobojczykowe (nervi supraclaviculares) unerwiają skórę w górnej części klatki piersiowej, w okolicy obojczyka i barku, umożliwiając odczuwanie dotyku, bólu i temperatury w tym obszarze.

Dzięki unerwieniu czuciowemu plexus szyjnego możemy odczuwać bodźce zewnętrzne w tych obszarach, co pozwala na szybkie reagowanie na zagrożenia i prawidłowe funkcjonowanie w codziennym życiu.

Importancia Clínica

Plexus szyjny ma znaczenie kliniczne ze względu na jego wpływ na wiele ważnych funkcji organizmu. Uszkodzenie plexus szyjnego może prowadzić do różnych objawów, w tym⁚

• Osłabienie mięśni szyi i ramion⁚ Uszkodzenie gałęzi ruchowych plexus szyjnego może prowadzić do osłabienia mięśni szyi i ramion, co utrudnia ruchy głowy, szyi i ramion.
• Zaburzenia czucia w szyi, głowie i górnej części klatki piersiowej⁚ Uszkodzenie gałęzi czuciowych plexus szyjnego może prowadzić do zaburzeń czucia w szyi, głowie i górnej części klatki piersiowej, co może objawiać się drętwieniem, mrowieniem lub bólem.
• Zaburzenia oddychania⁚ Uszkodzenie nerwu przeponowego, który wychodzi z plexus szyjnego, może prowadzić do zaburzeń oddychania, ponieważ przepona jest kluczowym mięśniem oddechowym.
• Ból szyi i ramion⁚ Uszkodzenie plexus szyjnego może prowadzić do bólu szyi i ramion, który może być ostry lub przewlekły.

Uszkodzenie plexus szyjnego może być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak urazy, choroby, operacje lub nacisk na nerwy. Diagnoza i leczenie uszkodzenia plexus szyjnego wymagają specjalistycznej wiedzy i doświadczenia.

Resumen

Plexus szyjny, będąc siecią nerwów, powstaje z połączenia przednich gałęzi pierwszych czterech nerwów szyjnych (C1-C4). Znajduje się w trójkącie szyjnym tylnym, po obu stronach kręgosłupa szyjnego. Plexus szyjny dzieli się na dwie główne grupy gałęzi⁚ powierzchniowe i głębokie. Gałęzie powierzchniowe unerwiają skórę szyi, głowy i górnej części klatki piersiowej, zapewniając wrażenia czuciowe. Gałęzie głębokie unerwiają mięśnie szyi i głowy, umożliwiając ruchy głowy, szyi i ramion.

Plexus szyjny pełni kluczową rolę w kontroli ruchów głowy, szyi i ramion, a także w dostarczaniu wrażeń czuciowych z tych obszarów. Uszkodzenie plexus szyjnego może prowadzić do różnych objawów, w tym osłabienia mięśni, zaburzeń czucia, problemów z oddychaniem i bólu. Diagnoza i leczenie uszkodzenia plexus szyjnego wymagają specjalistycznej wiedzy i doświadczenia.