Komora Neubauera⁚ Podstawowe Narzędzie w Mikroskopii i Hematologii
Komora Neubauera to specjalistyczne narzędzie laboratoryjne‚ które odgrywa kluczową rolę w mikroskopii i hematologii. Służy do precyzyjnego liczenia komórek w różnych płynach ustrojowych‚ takich jak krew‚ nasienie‚ płyn mózgowo-rdzeniowy czy mocz.
1. Wprowadzenie⁚ Komora Neubauera w Kontekście Diagnostyki Laboratoryjnej
Komora Neubauera‚ znana również jako hemocytometr‚ stanowi podstawowe narzędzie w diagnostyce laboratoryjnej‚ zwłaszcza w hematologii. Jest to specjalistyczna płytka szklana z wygrawerowaną siatką‚ która umożliwia precyzyjne liczenie komórek w różnych płynach ustrojowych. Jej zastosowanie jest niezwykle szerokie‚ obejmując m.in. analizę krwi‚ nasienia‚ płynu mózgowo-rdzeniowego oraz moczu.
Komora Neubauera pozwala na określenie ilości komórek w jednostce objętości‚ co stanowi podstawowe parametry w diagnostyce wielu chorób. Na przykład w hematologii‚ liczenie czerwonych i białych krwinek za pomocą komory Neubauera jest niezbędne do rozpoznania anemii‚ infekcji czy nowotworów krwi. W analizie nasienia‚ komora Neubauera pozwala ocenić koncentrację plemników‚ co ma kluczowe znaczenie w diagnostyce niepłodności.
Precyzja i dokładność komory Neubauera są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników badań. Dlatego też‚ prawidłowe użytkowanie i konserwacja tego narzędzia są niezwykle ważne w codziennej pracy laboratoryjnej.
2. Budowa Komory Neubauera⁚ Precyzyjne Narzędzie do Liczenia Komórek
Komora Neubauera to precyzyjne narzędzie laboratoryjne‚ które składa się z dwóch głównych elementów⁚ szklanej płytki z wygrawerowanymi siatkami oraz specjalnej komory liczeniowej. Płytka komory Neubauera jest wykonana z grubego szkła‚ aby zapewnić jej trwałość i odporność na uszkodzenia. Na powierzchni płytki wygrawerowana jest siatka‚ która tworzy szereg kwadratów o dokładnie określonych wymiarach. Siatka ta stanowi podstawę do liczenia komórek w próbce.
Komora liczeniowa jest umieszczona na płytce i składa się z dwóch szkiełek⁚ górnego i dolnego. Pomiędzy szkiełkami znajduje się szczelina o dokładnie określonej wysokości‚ która tworzy przestrzeń‚ w której umieszcza się próbkę do liczenia. Górne szkiełko posiada rowek‚ który umożliwia wprowadzenie próbki do komory liczeniowej.
Konstrukcja komory Neubauera zapewnia precyzyjne liczenie komórek‚ ponieważ siatka i komora liczeniowa są zaprojektowane tak‚ aby zapewnić stałą objętość próbki. Precyzja i dokładność komory Neubauera są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników badań.
2.1. Szklana Płytka z Wygrawerowanymi Siatkami
Podstawowym elementem komory Neubauera jest szklana płytka z wygrawerowaną siatką. Płytka ta jest wykonana z grubego‚ odpornego na zarysowania szkła‚ aby zapewnić jej trwałość i precyzję; Na powierzchni płytki wygrawerowana jest siatka‚ która tworzy szereg kwadratów o dokładnie określonych wymiarach. Siatka ta jest kluczowym elementem komory Neubauera‚ ponieważ stanowi podstawę do liczenia komórek w próbce;
Siatka komory Neubauera składa się z dziewięciu dużych kwadratów‚ z których centralny kwadrat jest podzielony na 16 mniejszych kwadratów. Każdy z tych mniejszych kwadratów ma powierzchnię $1/400 mm^2$. Pomiędzy dużymi kwadratami znajdują się linie podziału‚ które ułatwiają precyzyjne liczenie komórek.
Wygrawerowana siatka komory Neubauera jest niezwykle precyzyjna‚ co zapewnia dokładne liczenie komórek. Gwarantuje to wiarygodność wyników badań laboratoryjnych‚ które mają kluczowe znaczenie w diagnostyce wielu chorób.
2.2. Komora Licząca⁚ Podstawowe Elementy
Komora liczeniowa jest kluczowym elementem komory Neubauera‚ ponieważ stanowi przestrzeń‚ w której umieszcza się próbkę do liczenia. Komora liczeniowa składa się z dwóch szkiełek⁚ górnego i dolnego. Górne szkiełko jest wykonane z grubego szkła i posiada rowek‚ który umożliwia wprowadzenie próbki do komory liczeniowej. Dolne szkiełko jest przymocowane do szklanej płytki z wygrawerowaną siatką. Pomiędzy szkiełkami znajduje się szczelina o dokładnie określonej wysokości‚ która tworzy przestrzeń‚ w której umieszcza się próbkę do liczenia.
Wysokość szczeliny pomiędzy szkiełkami komory liczeniowej jest dokładnie określona i wynosi 0‚1 mm. Ta precyzyjna wysokość szczeliny jest kluczowa dla dokładnego liczenia komórek‚ ponieważ zapewnia stałą objętość próbki. Gwarantuje to‚ że liczba komórek policzonych w komorze liczeniowej jest proporcjonalna do ich rzeczywistej koncentracji w próbce.
Komora liczeniowa jest zaprojektowana tak‚ aby zapewnić łatwe i precyzyjne liczenie komórek. Po umieszczeniu próbki w komorze liczeniowej‚ można ją obserwować pod mikroskopem i liczyć komórki znajdujące się w poszczególnych kwadratach siatki.
3. Zasada Działania Komory Neubauera⁚ Precyzyjne Liczenie Komórek
Komora Neubauera działa na zasadzie precyzyjnego liczenia komórek w dokładnie określonej objętości próbki. Po umieszczeniu próbki w komorze liczeniowej‚ komórki rozkładają się równomiernie w przestrzeni pomiędzy szkiełkami. Następnie‚ pod mikroskopem‚ można liczyć komórki znajdujące się w poszczególnych kwadratach siatki wygrawerowanej na szklanej płytce.
Liczenie komórek odbywa się w centralnym kwadracie siatki‚ który jest podzielony na 16 mniejszych kwadratów. Każdy z tych mniejszych kwadratów ma powierzchnię $1/400 mm^2$. Licząc komórki w tych mniejszych kwadratach‚ można obliczyć ich koncentrację w próbce.
Aby obliczyć koncentrację komórek w próbce‚ stosuje się następujący wzór⁚
$$Koncentracja = rac{Liczba komórek policzonych}{Objętość próbki}$$
Objętość próbki w komorze liczeniowej jest równa $1/10 mm^3$. Po obliczeniu koncentracji komórek w próbce‚ można ją przeliczyć na jednostki‚ które są stosowane w danej analizie‚ np. komórki/µl lub komórki/ml.
3.1. Zasada Liczenia Komórek w Komorze Neubauera
Liczenie komórek w komorze Neubauera odbywa się pod mikroskopem‚ przy użyciu odpowiedniego obiektywu. Najczęściej stosuje się obiektyw o powiększeniu 40x lub 100x. Obserwując próbke pod mikroskopem‚ należy dokładnie policzyć komórki znajdujące się w poszczególnych kwadratach siatki wygrawerowanej na szklanej płytce.
Liczenie komórek odbywa się w centralnym kwadracie siatki‚ który jest podzielony na 16 mniejszych kwadratów. Każdy z tych mniejszych kwadratów ma powierzchnię $1/400 mm^2$. Aby uzyskać dokładny wynik‚ należy policzyć komórki we wszystkich 16 mniejszych kwadratach centralnego kwadratu.
W przypadku‚ gdy komórki znajdują się na granicy kwadratu‚ należy zastosować zasadę “połowa w‚ połowa poza”. Oznacza to‚ że komórki‚ które znajdują się na granicy kwadratu‚ ale są częściowo widoczne w jego obrębie‚ należy policzyć jako jedną komórkę.
Po zliczeniu komórek we wszystkich 16 mniejszych kwadratach‚ należy obliczyć ich średnią liczbę w jednym kwadracie. Następnie‚ można obliczyć koncentrację komórek w próbce‚ stosując odpowiedni wzór.
3.2. Wykorzystanie Mikroskopu w Liczeniu Komórek
Mikroskop jest niezbędnym narzędziem do liczenia komórek w komorze Neubauera. Po umieszczeniu próbki w komorze liczeniowej‚ należy ją obserwować pod mikroskopem‚ aby dokładnie policzyć komórki znajdujące się w poszczególnych kwadratach siatki wygrawerowanej na szklanej płytce.
Do liczenia komórek w komorze Neubauera najczęściej stosuje się mikroskop świetlny z obiektywami o powiększeniu 40x lub 100x. Obiektyw 40x jest wystarczający do liczenia większości komórek‚ natomiast obiektyw 100x jest niezbędny do liczenia bardzo małych komórek‚ np. plemników.
W celu uzyskania wyraźnego obrazu komórek‚ należy odpowiednio ustawić oświetlenie mikroskopu. Ważne jest‚ aby światło padało na próbkę pod odpowiednim kątem‚ aby komórki były dobrze widoczne.
Podczas liczenia komórek w komorze Neubauera‚ należy upewnić się‚ że komórki są równomiernie rozłożone w próbce. W przypadku‚ gdy komórki są skupione w jednym miejscu‚ należy delikatnie przemieszać próbkę‚ aby rozłożyć je równomiernie.
4. Zastosowania Komory Neubauera⁚ Szeroki Zakres Zastosowań w Diagnostyce
Komora Neubauera znajduje szerokie zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej‚ zwłaszcza w hematologii‚ andrologii i neurologii. Służy do precyzyjnego liczenia komórek w różnych płynach ustrojowych‚ co pozwala na ocenę stanu zdrowia pacjenta i diagnozowanie różnych schorzeń.
W hematologii‚ komora Neubauera jest wykorzystywana do liczenia czerwonych i białych krwinek‚ co pozwala na rozpoznanie anemii‚ infekcji‚ nowotworów krwi i innych chorób krwi. W andrologii‚ komora Neubauera służy do oceny parametrów nasienia‚ takich jak koncentracja plemników‚ ich ruchliwość i morfologia. Te parametry są kluczowe w diagnostyce niepłodności u mężczyzn.
W neurologii‚ komora Neubauera jest wykorzystywana do analizy płynu mózgowo-rdzeniowego. Liczenie komórek w płynie mózgowo-rdzeniowym pozwala na rozpoznanie zapalenia opon mózgowych‚ guzów mózgu i innych chorób układu nerwowego. Komora Neubauera jest również wykorzystywana w innych dziedzinach medycyny‚ np. w analizie moczu do identyfikacji komórek i osadów.
4.1. Hematologia⁚ Liczenie Komórek Krwi
W hematologii‚ komora Neubauera jest podstawowym narzędziem do liczenia czerwonych i białych krwinek. Liczenie tych komórek jest niezbędne do rozpoznania wielu chorób krwi‚ takich jak anemia‚ infekcje‚ nowotwory krwi i inne.
Do liczenia czerwonych krwinek (erytrocytów) w komorze Neubauera stosuje się rozcieńczenie krwi w roztworze izotonicznym‚ np. w roztworze chlorku sodu. Rozcieńczenie krwi jest konieczne‚ aby zmniejszyć liczbę komórek w próbce‚ co ułatwia liczenie pod mikroskopem.
Do liczenia białych krwinek (leukocytów) w komorze Neubauera stosuje się rozcieńczenie krwi w roztworze‚ który rozpuszcza czerwone krwinki‚ np. w roztworze kwasu octowego. Po rozpuszczeniu czerwonych krwinek‚ można łatwo policzyć białe krwinki pod mikroskopem.
Liczenie czerwonych i białych krwinek w komorze Neubauera jest stosunkowo prostym i szybkim badaniem‚ które dostarcza cennych informacji o stanie zdrowia pacjenta. Wyniki tego badania są wykorzystywane przez lekarzy do diagnozowania i monitorowania różnych chorób krwi.
4.2. Analiza Nasienia⁚ Ocena Parametrów Nasienia
W andrologii‚ komora Neubauera jest wykorzystywana do oceny parametrów nasienia‚ takich jak koncentracja plemników‚ ich ruchliwość i morfologia. Ocena tych parametrów jest kluczowa w diagnostyce niepłodności u mężczyzn.
Do oceny koncentracji plemników w komorze Neubauera stosuje się nierozcieńczone nasienie. Koncentracja plemników jest wyrażana w milionach na mililitr (mln/ml);
Do oceny ruchliwości plemników w komorze Neubauera stosuje się rozcieńczenie nasienia w specjalnym roztworze‚ który pozwala na ocenę ruchliwości plemników pod mikroskopem. Ruchliwość plemników jest wyrażana w procentach.
Do oceny morfologii plemników w komorze Neubauera stosuje się rozcieńczenie nasienia w specjalnym roztworze‚ który pozwala na ocenę kształtu i budowy plemników pod mikroskopem. Morfologię plemników ocenia się według określonych kryteriów‚ a wyniki wyraża się w procentach plemników o prawidłowej morfologii.
Ocena parametrów nasienia w komorze Neubauera jest stosunkowo prostym i szybkim badaniem‚ które dostarcza cennych informacji o stanie zdrowia pacjenta. Wyniki tego badania są wykorzystywane przez lekarzy do diagnozowania i monitorowania niepłodności u mężczyzn.
4.3. Analiza Płynu Mózgowo-Rdzeniowego⁚ Diagnostyka Chorób Układu Nerwowego
W neurologii‚ komora Neubauera jest wykorzystywana do analizy płynu mózgowo-rdzeniowego. Płyn mózgowo-rdzeniowy jest płynem‚ który wypełnia przestrzenie w mózgu i rdzeniu kręgowym. Analiza płynu mózgowo-rdzeniowego pozwala na rozpoznanie wielu chorób układu nerwowego‚ takich jak zapalenie opon mózgowych‚ guzy mózgu i inne.
Do analizy płynu mózgowo-rdzeniowego w komorze Neubauera stosuje się nierozcieńczony płyn. W płynie mózgowo-rdzeniowym można liczyć komórki‚ takie jak limfocyty‚ neutrofile i inne. Liczba i rodzaj komórek w płynie mózgowo-rdzeniowym może wskazywać na różne choroby układu nerwowego.
Analiza płynu mózgowo-rdzeniowego w komorze Neubauera jest stosunkowo prostym i szybkim badaniem‚ które dostarcza cennych informacji o stanie zdrowia pacjenta. Wyniki tego badania są wykorzystywane przez lekarzy do diagnozowania i monitorowania różnych chorób układu nerwowego.
4.4. Analiza Moczowa⁚ Identyfikacja Komórek i Osadów
W diagnostyce laboratoryjnej‚ komora Neubauera jest wykorzystywana również do analizy moczu. Analiza moczu pozwala na identyfikację komórek i osadów w moczu‚ co może wskazywać na różne choroby układu moczowego.
Do analizy moczu w komorze Neubauera stosuje się nierozcieńczony mocz. W moczu można liczyć komórki‚ takie jak erytrocyty‚ leukocyty i inne. Liczba i rodzaj komórek w moczu może wskazywać na różne choroby układu moczowego‚ takie jak infekcje‚ kamicę nerkową i inne.
W moczu można również identyfikować osady‚ takie jak kryształy‚ wałeczki moczowe i inne. Rodzaj osadów w moczu może wskazywać na różne choroby układu moczowego‚ takie jak kamicę nerkową‚ choroby nerek i inne.
Analiza moczu w komorze Neubauera jest stosunkowo prostym i szybkim badaniem‚ które dostarcza cennych informacji o stanie zdrowia pacjenta. Wyniki tego badania są wykorzystywane przez lekarzy do diagnozowania i monitorowania różnych chorób układu moczowego.
5. Dokładność i Precyzja Wyników⁚ Kluczowe Elementy w Diagnostyce
Dokładność i precyzja wyników uzyskanych za pomocą komory Neubauera są kluczowe w diagnostyce laboratoryjnej. Dokładność oznacza stopień zgodności wyników badania z rzeczywistą liczbą komórek w próbce‚ natomiast precyzja oznacza stopień powtarzalności wyników tego samego badania.
Aby zapewnić dokładność i precyzję wyników‚ należy przestrzegać określonych zasad podczas wykonywania badania. Należy stosować odpowiednie rozcieńczenia próbek‚ dokładnie mieszać próbki przed badaniem i precyzyjnie liczyć komórki w komorze liczeniowej.
W celu kontroli dokładności i precyzji wyników‚ należy regularnie kalibrować komorę Neubauera i stosować materiały kontrolne. Kalibracja komory Neubauera polega na sprawdzeniu objętości komory liczeniowej i wysokości szczeliny pomiędzy szkiełkami. Materiały kontrolne pozwalają na ocenę dokładności i precyzji liczenia komórek.
Przestrzeganie tych zasad pozwala na uzyskanie wiarygodnych wyników badań‚ które są kluczowe w diagnostyce wielu chorób.
5.1. Kalibracja i Weryfikacja Komory Neubauera
Kalibracja komory Neubauera polega na sprawdzeniu objętości komory liczeniowej i wysokości szczeliny pomiędzy szkiełkami. Kalibracja powinna być wykonywana regularnie‚ aby zapewnić dokładność wyników badań.
Do kalibracji komory Neubauera stosuje się specjalne płytki kalibracyjne‚ które mają dokładnie określoną objętość i wysokość szczeliny. Płytki kalibracyjne są umieszczane w komorze liczeniowej i wypełniane płynem kalibracyjnym. Następnie‚ pod mikroskopem‚ mierzona jest objętość płynu kalibracyjnego w komorze liczeniowej i wysokość szczeliny pomiędzy szkiełkami.
Weryfikacja komory Neubauera polega na sprawdzeniu dokładności i precyzji liczenia komórek. Do weryfikacji komory Neubauera stosuje się materiały kontrolne‚ które zawierają dokładnie określoną liczbę komórek. Materiały kontrolne są umieszczane w komorze liczeniowej i liczone są komórki. Wyniki liczenia komórek są porównywane z liczbą komórek określoną przez producenta materiału kontrolnego.
Regularna kalibracja i weryfikacja komory Neubauera pozwala na zapewnienie dokładności i precyzji wyników badań.
5.2. Minimalizowanie Błędów i Artefaktów w Liczeniu Komórek
Podczas liczenia komórek w komorze Neubauera mogą wystąpić błędy i artefakty‚ które mogą wpływać na dokładność wyników. Aby zminimalizować błędy i artefakty‚ należy przestrzegać określonych zasad podczas wykonywania badania.
Najczęstszym błędem podczas liczenia komórek w komorze Neubauera jest błąd ludzki. Aby zminimalizować błędy ludzkie‚ należy dokładnie liczyć komórki i przestrzegać zasad liczenia komórek.
Artefakty w komorze Neubauera mogą być spowodowane różnymi czynnikami‚ takimi jak zanieczyszczenia‚ osady i pęcherzyki powietrza. Aby zminimalizować artefakty‚ należy dokładnie czyścić komorę Neubauera przed badaniem i unikać wprowadzania zanieczyszczeń do komory liczeniowej.
Przestrzeganie tych zasad pozwala na zminimalizowanie błędów i artefaktów w liczeniu komórek‚ co zapewnia uzyskanie wiarygodnych wyników badań.
5.3. Wpływ Czynników Zewnętrznych na Dokładność Wyników
Na dokładność wyników uzyskanych za pomocą komory Neubauera mogą wpływać różne czynniki zewnętrzne‚ takie jak temperatura‚ wilgotność i wibracje.
Temperatura może wpływać na objętość komory liczeniowej i wysokość szczeliny pomiędzy szkiełkami. Wilgotność może powodować parowanie płynu z komory liczeniowej‚ co może prowadzić do błędów w liczeniu komórek. Wibracje mogą powodować przemieszczanie się komórek w komorze liczeniowej‚ co może utrudniać ich liczenie.
Aby zminimalizować wpływ czynników zewnętrznych na dokładność wyników‚ należy wykonywać badania w kontrolowanych warunkach. Należy utrzymywać stałą temperaturę i wilgotność w pomieszczeniu‚ w którym wykonywane są badania. Należy również unikać wykonywania badań w miejscach‚ w których występują wibracje.
Przestrzeganie tych zasad pozwala na zminimalizowanie wpływu czynników zewnętrznych na dokładność wyników badań.
6. Kontrola Jakości i Standaryzacja Procedur⁚ Podstawowe Elementy Diagnostyki Laboratoryjnej
Kontrola jakości i standaryzacja procedur są podstawowymi elementami diagnostyki laboratoryjnej. Pozwalają na zapewnienie wiarygodności i porównywalności wyników badań. W przypadku komory Neubauera‚ kontrola jakości i standaryzacja procedur obejmują stosowanie odpowiednich odczynników i materiałów‚ szkolenie personelu laboratoryjnego i wdrażanie procedur kontroli jakości.
Stosowanie odpowiednich odczynników i materiałów jest kluczowe dla zapewnienia dokładności i precyzji wyników badań. Należy stosować odczynniki i materiały wysokiej jakości‚ które są zgodne z zaleceniami producenta komory Neubauera.
Szkolenie personelu laboratoryjnego jest niezbędne‚ aby zapewnić prawidłowe wykonywanie badań. Personel laboratoryjny powinien być przeszkolony w zakresie obsługi komory Neubauera‚ liczenia komórek i interpretacji wyników badań.
Wdrażanie procedur kontroli jakości pozwala na monitorowanie dokładności i precyzji wyników badań. Procedury kontroli jakości obejmują regularną kalibrację komory Neubauera‚ weryfikację materiałów kontrolnych i udział w programach kontroli jakości zewnętrznej.
Przestrzeganie zasad kontroli jakości i standaryzacji procedur pozwala na zapewnienie wiarygodności i porównywalności wyników badań‚ co jest kluczowe w diagnostyce laboratoryjnej.
6.1. Zastosowanie Odpowiednich Odczynników i Materiałów
Stosowanie odpowiednich odczynników i materiałów jest kluczowe dla zapewnienia dokładności i precyzji wyników badań wykonywanych za pomocą komory Neubauera. Należy stosować odczynniki i materiały wysokiej jakości‚ które są zgodne z zaleceniami producenta komory Neubauera.
Odczynniki stosowane w badaniach z użyciem komory Neubauera to najczęściej rozcieńczalniki krwi‚ rozpuszczalniki czerwonych krwinek i płyny kalibracyjne. Materiały stosowane w badaniach z użyciem komory Neubauera to płytki kalibracyjne‚ materiały kontrolne i pipety.
Stosowanie odpowiednich odczynników i materiałów pozwala na uzyskanie wiarygodnych wyników badań‚ które są kluczowe w diagnostyce laboratoryjnej.
Przykład⁚
- W badaniach hematologicznych‚ należy stosować rozcieńczalniki krwi‚ które nie wpływają na morfologię i liczebność komórek krwi.
- W badaniach nasienia‚ należy stosować rozcieńczalniki nasienia‚ które nie wpływają na ruchliwość i morfologię plemników.
- W badaniach płynu mózgowo-rdzeniowego‚ należy stosować płytki kalibracyjne‚ które mają dokładnie określoną objętość i wysokość szczeliny.
6.2. Szkolenie Personelu Laboratoryjnego
Szkolenie personelu laboratoryjnego jest niezbędne‚ aby zapewnić prawidłowe wykonywanie badań z użyciem komory Neubauera. Personel laboratoryjny powinien być przeszkolony w zakresie obsługi komory Neubauera‚ liczenia komórek i interpretacji wyników badań.
Szkolenie personelu laboratoryjnego powinno obejmować następujące elementy⁚
- Budowa i zasada działania komory Neubauera
- Przygotowanie próbek do badania
- Obsługa komory Neubauera
- Liczenie komórek
- Interpretacja wyników badań
- Kontrola jakości
Szkolenie personelu laboratoryjnego może odbywać się w formie kursów‚ szkoleń wewnętrznych lub samokształcenia. Ważne jest‚ aby personel laboratoryjny był regularnie szkolony‚ aby zapewnić aktualizację wiedzy i umiejętności.
Przeszkolony personel laboratoryjny jest kluczowy dla uzyskania wiarygodnych wyników badań‚ które są niezbędne w diagnostyce laboratoryjnej.
Przykład⁚
- Personel laboratoryjny powinien być przeszkolony w zakresie prawidłowego przygotowania rozcieńczeń krwi do badania hematologicznego.
- Personel laboratoryjny powinien być przeszkolony w zakresie prawidłowego liczenia plemników w badaniu nasienia.
- Personel laboratoryjny powinien być przeszkolony w zakresie prawidłowej interpretacji wyników badania płynu mózgowo-rdzeniowego.