Druga wyprawa Pizarry do Peru

Druga wyprawa Pizarry⁚ wydarzenia i postacie

Druga wyprawa Francisco Pizarry do Peru, rozpoczęta w 1531 roku, była kluczowym wydarzeniem w historii konkwisty hiszpańskiej i doprowadziła do upadku potężnego imperium Inków.

Wprowadzenie⁚ kontekst historyczny

Druga wyprawa Pizarry do Peru miała miejsce w kontekście intensywnej eksploracji i kolonizacji Ameryki Południowej przez Hiszpanów. Po odkryciu Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 roku, hiszpańscy konkwistadorzy, napędzani chęcią zdobycia bogactwa i chwały, ruszyli na podbój nowych ziem. W pierwszej dekadzie XVI wieku, Hiszpanie zdominowali wyspy Karaibskie, a następnie skierowali swoje zainteresowanie na kontynent południowoamerykański. W 1524 roku, Francisco Pizarro, doświadczony konkwistador, który już wcześniej brał udział w ekspedycjach do Ameryki Południowej, otrzymał od hiszpańskiej korony zezwolenie na eksplorację i podbój Peru.

Pierwsza wyprawa Pizarry do Peru, podjęta w 1524 roku, miała charakter rozpoznawczy. Pizarro i jego towarzysze, w tym Diego de Almagro i Hernando de Luque, dotarli do wybrzeży Peru, gdzie zetknęli się z potężnym imperium Inków. Po krótkim pobycie, Pizarro powrócił do Panamy, aby zgromadzić zasoby i ludzi do kolejnej, bardziej ambitnej wyprawy.

1.1. Pierwsza wyprawa Pizarry i jej znaczenie

Pierwsza wyprawa Pizarry do Peru, chociaż krótka i zakończona bez większych sukcesów militarnych, miała kluczowe znaczenie dla późniejszych wydarzeń. W trakcie tej podróży, Pizarro i jego towarzysze zdobyli cenne informacje o Imperium Inków, jego strukturze, bogactwach i słabościach. Zobaczyli imponujące miasta, takie jak Cuzco, stolicę Inków, i poznali zwyczaje i kulturę rdzennych mieszkańców.

Wyprawa ta dostarczyła Pizarrze dowodów na to, że Peru było krajem niezwykle bogatym, z ogromnymi zasobami złota i srebra. To odkrycie wzmogło jego determinację do powrotu i podboju tego terytorium. Ponadto, podczas tej wyprawy, Pizarro nawiązał kontakty z przedstawicielami Inków, co pozwoliło mu zdobyć cenne informacje o wewnętrznych konfliktach i sporach w imperium. Informacje te okazały się niezwykle pomocne w późniejszych działaniach Pizarry, które doprowadziły do upadku Inków.

1.2. Pozycja Hiszpanów w Ameryce Południowej

W momencie planowania drugiej wyprawy Pizarry, Hiszpanie byli już dobrze ustabilizowani w Ameryce Południowej. W ciągu pierwszej dekady XVI wieku, podbili wyspy Karaibskie i rozpoczęli eksplorację i podbój kontynentu. W 1531 roku, kiedy Pizarro wyruszył na drugą wyprawę, hiszpańskie kolonie były już obecne w Meksyku, gdzie Hernán Cortés podbił Azteków, oraz w Panamie, która była ważnym punktem wypadowym dla eksploracji i kolonizacji Ameryki Południowej.

W tym czasie, Hiszpanie byli świadomi istnienia potężnego imperium Inków, które rozciągało się na znacznej części dzisiejszego Peru, Boliwii, Ekwadoru i Chile. Ich ambicje były ogromne, a Peru, ze swoim bogactwem i strategicznym położeniem, stało się głównym celem hiszpańskich konkwistadorów.

Hiszpanie, zdeterminowani do zdobycia nowych ziem i bogactw, byli gotowi do walki z Inkami, którzy, mimo swej potęgi, byli osłabieni wewnętrznymi konfliktami i sporami o sukcesję.

Przygotowania do drugiej wyprawy

Po powrocie z pierwszej wyprawy, Pizarro rozpoczął intensywne przygotowania do drugiej, tym razem zdeterminowany do podboju Peru. Zgromadził zasoby i ludzi, niezbędne do realizacji ambitnego planu. W celu sfinansowania wyprawy, Pizarro nawiązał współpracę z bogatymi inwestorami, którzy zobowiązali się do udzielenia mu pożyczki w zamian za udział w potencjalnych zyskach z podboju Peru.

Pizarro zrekrutował do swojej ekspedycji doświadczonych żołnierzy, w większości hiszpańskich konkwistadorów, znanych ze swej odwagi i umiejętności walki. Wśród nich byli Diego de Almagro, jego wieloletni towarzysz, oraz Hernando de Soto, doświadczony żołnierz, który później odgrywał ważną rolę w eksploracji i podboju Florydy. Pizarro zadbał także o zapewnienie odpowiedniego zaopatrzenia, w tym broni, amunicji, żywności i lekarstw, niezbędnych do długiej i trudnej podróży do Peru.

2.1. Cele i motywacje Pizarry

Głównym celem Pizarry podczas drugiej wyprawy było podbicie Peru i zdobycie jego ogromnych bogactw. Pizarro, podobnie jak wielu innych hiszpańskich konkwistadorów, był napędzany chęcią zdobycia sławy, bogactwa i władzy. Po powrocie z pierwszej wyprawy, był głęboko przekonany o potencjalnych zyskach z podboju Peru i był zdeterminowany, aby je zdobyć.

Pizarro pragnął także udowodnić swoją wartość jako konkwistador i zdobyć uznanie hiszpańskiej korony. W tamtym czasie, Hiszpania była w szczytowym momencie swojej potęgi kolonialnej, a konkwistadorzy, którzy odnosili sukcesy w podboju nowych ziem, byli nagradzani tytułami, ziemią i bogactwami. Pizarro wierzył, że podbój Peru zapewni mu miejsce w historii i przyniesie mu zarówno bogactwo, jak i prestiż.

2.2. Zgromadzenie zasobów i rekrutacja

Przygotowania do drugiej wyprawy Pizarry wymagały znacznych nakładów finansowych. Pizarro musiał zgromadzić fundusze na wyposażenie ekspedycji, w tym zakup statków, broni, amunicji, żywności i lekarstw. W celu pozyskania niezbędnych środków, Pizarro nawiązał współpracę z bogatymi inwestorami, którzy zobowiązali się do udzielenia mu pożyczki w zamian za udział w potencjalnych zyskach z podboju Peru.

Pizarro zrekrutował do swojej ekspedycji doświadczonych żołnierzy, w większości hiszpańskich konkwistadorów, znanych ze swej odwagi i umiejętności walki. Wśród nich byli Diego de Almagro, jego wieloletni towarzysz, oraz Hernando de Soto, doświadczony żołnierz, który później odgrywał ważną rolę w eksploracji i podboju Florydy. Pizarro zadbał także o zapewnienie odpowiedniego zaopatrzenia, w tym broni, amunicji, żywności i lekarstw, niezbędnych do długiej i trudnej podróży do Peru.

Podróż do Peru

W 1531 roku, Pizarro, wraz z około 180 żołnierzami, wyruszył z Panamy w kierunku Peru. Podróż była długa i pełna wyzwań. Hiszpanie musieli pokonać trudny teren, w tym gęste lasy, wysokie góry i rozległe pustynie. Musieli także zmagać się z chorobami, niedoborem żywności i atakami ze strony rdzennych mieszkańców.

Podczas podróży, Pizarro i jego towarzysze spotkali się z przedstawicielami Inków, którzy początkowo byli przyjaźnie nastawieni do Hiszpanów. Inkowie, nieświadomi prawdziwych intencji Pizarry, oferowali mu prezenty i zapraszali do swojej stolicy, Cuzco. Pizarro, wykorzystując ich gościnność, zdobywał cenne informacje o imperium i jego władcach.

W trakcie podróży, Pizarro dowiedział się o wewnętrznych konfliktach w imperium Inków, związanych ze śmiercią Sapa Inki Huayna Capac i walką o sukcesję między jego synami, Atahualpą i Huáscar. Informacje te okazały się kluczowe dla późniejszych działań Pizarry, który wykorzystał te konflikty do swojego zwycięstwa.

3.1. Trasa i wyzwania

Trasa podróży Pizarry do Peru była długa i pełna wyzwań. Hiszpanie musieli pokonać trudny teren, w tym gęste lasy, wysokie góry i rozległe pustynie. Po opuszczeniu Panamy, Pizarro poprowadził swoją ekspedycję wzdłuż wybrzeża Pacyfiku, napotykając na swojej drodze różne przeszkody.

Jednym z największych wyzwań była choroba, która dotknęła wielu członków ekspedycji. W tropikalnym klimacie, Hiszpanie byli narażeni na choroby tropikalne, takie jak malaria i żółta gorączka. Dodatkowo, brakowało im odpowiedniego zaopatrzenia medycznego, co utrudniało leczenie chorych.

Innym wyzwaniem była niedostępność żywności. W niektórych regionach, Hiszpanie musieli zmagać się z brakiem żywności i wody pitnej, co zagrażało ich życiu. Musieli też walczyć z atakami rdzennych mieszkańców, którzy bronili swoich ziem przed obcymi najeźdźcami.

3.2. Spotkanie z Inkami

Podczas podróży do Peru, Pizarro i jego towarzysze spotkali się z przedstawicielami Inków, którzy początkowo byli przyjaźnie nastawieni do Hiszpanów. Inkowie, nieświadomi prawdziwych intencji Pizarry, oferowali mu prezenty i zapraszali do swojej stolicy, Cuzco. Pizarro, wykorzystując ich gościnność, zdobywał cenne informacje o imperium i jego władcach.

Pizarro spotkał się z Atahualpą, jednym z synów zmarłego Sapa Inki Huayna Capac, który walczył ze swoim bratem Huáscar o władzę nad imperium. Atahualpa, nieświadomy zagrożenia ze strony Hiszpanów, przyjął Pizarrę z honorami i pozwolił mu na spotkanie z innymi ważnymi przedstawicielami Inków.

Spotkania te dostarczyły Pizarrze cennych informacji o wewnętrznych konfliktach w imperium Inków, które osłabiały jego siłę i przygotowywały grunt pod hiszpańskie podboje. Pizarro wykorzystał te informacje do swojego zwycięstwa, wykorzystując konflikty między braćmi do własnych celów.

Bitwa pod Cajamarca i schwytanie Atahualpy

W 1532 roku, Pizarro i jego ekspedycja dotarli do Cajamarca, miasta w północnym Peru, gdzie Atahualpa przebywał ze swoją armią. Pizarro, wykorzystując przewagę technologiczną i taktyczną, zaplanował zasadzkę na Atahualpę. W dniu 16 listopada 1532 roku, Pizarro, wraz z niewielką grupą żołnierzy, spotkał się z Atahualpą na placu w Cajamarca.

Atahualpa, nieświadomy zagrożenia, przybył na spotkanie w towarzystwie swojej świty, nie podejrzewając, że Hiszpanie planują go schwytać. Podczas spotkania, Pizarro wydał rozkaz ataku. Hiszpanie, uzbrojeni w muszkiety i armaty, otworzyli ogień do bezbronnych Inków, siejąc panikę i chaos. Atahualpa, zaskoczony i zdezorientowany, został schwytany przez Hiszpanów.

Bitwa pod Cajamarca była kluczowym wydarzeniem w hiszpańskim podboju Peru. Schwytanie Atahualpy, władcy Inków, osłabiło imperium i otworzyło drogę do hiszpańskiego zwycięstwa.

4.1. Strategia Pizarry

Strategia Pizarry w bitwie pod Cajamarca była oparta na wykorzystaniu przewagi technologicznej i taktycznej. Pizarro wiedział, że jego armia, chociaż liczyła zaledwie około 180 żołnierzy, była znacznie lepiej uzbrojona od Inków. Hiszpanie dysponowali muszkietami, armatami i innymi broniami palnymi, których Inkowie nie znali.

Pizarro wykorzystał także element zaskoczenia. Atahualpa, nieświadomy zagrożenia, przybył na spotkanie z Pizarrą w towarzystwie swojej świty, bez żadnej ochrony. Pizarro wykorzystał tę sytuację do swojego ataku, zaskakując Inków i siejąc panikę w ich szeregach.

Pizarro zadbał także o odpowiednie przygotowanie terenu. Wybrał plac w Cajamarca, który był otoczony przez budynki i mury, co utrudniało Inkóm manewrowanie i użycie ich liczebnej przewagi. Strategia Pizarry okazała się skuteczna, a schwytanie Atahualpy było kluczowym wydarzeniem w hiszpańskim podboju Peru.

4.2. Reakcja Inków

Reakcja Inków na atak Hiszpanów w Cajamarca była mieszaniną zaskoczenia, paniki i gniewu. Inkowie, nieświadomi zagrożenia ze strony Hiszpanów, nie byli przygotowani do walki. Kiedy Hiszpanie otworzyli ogień, siejąc panikę i chaos w ich szeregach, Inkowie byli zdezorientowani i bezradni.

Atahualpa, zaskoczony atakiem, próbował bronić się, ale został szybko schwytany przez Hiszpanów. Po schwytaniu Atahualpy, Inkowie byli w szoku i strachu. Nie wiedzieli, co robić, i nie mieli żadnego planu działania.

Po początkowym zaskoczeniu, Inkowie zaczęli organizować opór. Wiele plemion Inków, zbuntowało się przeciwko Hiszpanom, atakując ich kolonie i próbując uwolnić Atahualpę. Jednakże, opór Inków był nieskoordynowany i nieefektywny, a Hiszpanie, wykorzystując swoją przewagę technologiczną i taktyczną, zdołali stłumić powstania i utrzymać kontrolę nad Peru.

4.3. Okup i zdrada

Po schwytaniu Atahualpy, Pizarro zażądał od niego okupu w zamian za jego uwolnienie. Atahualpa, chcąc odzyskać wolność, zgodził się zapłacić okup w postaci złota i srebra. Okup miał wypełnić cały pokój w pałacu w Cajamarca, do wysokości, na jaką Atahualpa mógł sięgnąć.

Inkowie, wierni swojemu władcy, zgromadzili ogromne ilości złota i srebra, które zostały dostarczone do Cajamarca. Pizarro, choć otrzymał okup, nie dotrzymał słowa i nie uwolnił Atahualpy. Zamiast tego, oskarżył go o zdradę i skazał na śmierć.

W 1533 roku, Atahualpa został stracony przez Hiszpanów. Jego śmierć była symbolicznym końcem potęgi Inków. Pizarro, po zdobyciu okupu i zabiciu Atahualpy, ruszył na podbój Cuzco, stolicy Inków, i ostatecznie zajął całe Peru.

Okres panowania Pizarry w Peru

Po schwytaniu i straceniu Atahualpy, Pizarro stał się faktycznym władcą Peru. Ustanowił hiszpańską administrację, a Peru zostało włączone do hiszpańskiego imperium kolonialnego. Pizarro, wspierany przez swoich towarzyszy, rozpoczął eksploatację bogactw Inków, zdobywając złoto, srebro i inne cenne dobra.

Pizarro podzielił Peru na prowincje, które były zarządzane przez hiszpańskich urzędników. Wprowadził także hiszpański system prawny i religię katolicką. Pizarro, dążąc do umacniania hiszpańskiej władzy, starał się zniszczyć kulturę i tradycje Inków. Zabronił praktykowania religii Inków, a świątynie i miejsca kultu zostały zniszczone.

Okres panowania Pizarry w Peru był okresem przemian i konfliktów. Hiszpanie, dążąc do bogactwa i władzy, zniszczyli imperium Inków i wprowadzili nowy porządek społeczny i polityczny. Jednakże, ich panowanie nie było łatwe. Inkowie, pomimo klęski militarnej, stawiali opór hiszpańskim okupantom, organizując liczne powstania i bunty.

5.1. Ustanowienie hiszpańskiej władzy

Po schwytaniu i straceniu Atahualpy, Pizarro szybko przystąpił do ustanowienia hiszpańskiej władzy w Peru. W 1533 roku, Pizarro założył miasto Lima, które stało się nową stolicą Peru i centrum hiszpańskiej administracji. Pizarro podzielił Peru na prowincje, które były zarządzane przez hiszpańskich urzędników, zwanych corregidorami.

Pizarro wprowadził także hiszpański system prawny, oparty na prawie rzymskim, który zastąpił tradycyjne prawo Inków. Wprowadził także hiszpański system podatkowy, który nakładał ciężary na ludność tubylczą.

Pizarro, dążąc do umacniania hiszpańskiej władzy, starał się zniszczyć kulturę i tradycje Inków. Zabronił praktykowania religii Inków, a świątynie i miejsca kultu zostały zniszczone. Hiszpanie narzucili religię katolicką, budując kościoły i klasztory, a także rozpoczynając chrystianizację ludności tubylczej.

5.2. Eksploatacja bogactw Inków

Głównym celem hiszpańskich konkwistadorów była eksploatacja bogactw Inków. Peru było krajem niezwykle bogatym, z ogromnymi zasobami złota, srebra i innych cennych dóbr. Hiszpanie, po zdobyciu Peru, rozpoczęli intensywną eksploatację tych zasobów.

Hiszpanie zmusili Inków do pracy w kopalniach złota i srebra, gdzie warunki pracy były niezwykle ciężkie. Inkowie byli zmuszani do pracy w kopalniach bez wynagrodzenia, w niebezpiecznych i niezdrowych warunkach. Wielu z nich umierało z powodu chorób, wyczerpania i wypadków.

Hiszpanie pozyskiwali także złoto i srebro z rabunku świątyń i pałaców Inków. Wiele cennych przedmiotów zostało zniszczonych lub wywiezionych do Europy, gdzie trafiały do kolekcji królewskich i prywatnych. Eksploatacja bogactw Inków przez Hiszpanów doprowadziła do ogromnego wzbogacenia Hiszpanii, ale jednocześnie do wyniszczenia kultury i gospodarki Inków.

5.3. Sprzeciwy i rebelie

Panowanie Pizarry w Peru nie było łatwe. Inkowie, pomimo klęski militarnej, stawiali opór hiszpańskim okupantom, organizując liczne powstania i bunty. Sprzeciw wobec hiszpańskiej władzy był szeroko rozpowszechniony wśród ludności tubylczej, która cierpiała z powodu eksploatacji, ucisku i narzucania obcej kultury.

Jednym z najbardziej znaczących buntów był bunt Manco Inca, syna Atahualpy, który w 1536 roku zorganizował powstanie przeciwko Hiszpanom. Manco Inca, wspierany przez wielu Inków, oblegał Cuzco, stolicę Inków, i zdołał odzyskać kontrolę nad wieloma regionami Peru.

Chociaż bunt Manco Inca został ostatecznie stłumiony, był on dowodem na to, że Inkowie nie pogodzili się z hiszpańską władzą. Hiszpanie musieli zmagać się z ciągłymi buntami i rebeliami, które trwały przez wiele lat po podboju Peru. Sprzeciw Inków stanowił poważne zagrożenie dla hiszpańskiego panowania i świadczył o ich determinacji w walce o odzyskanie niezależności.

Podsumowanie

Druga wyprawa Pizarry do Peru była kluczowym wydarzeniem w historii konkwisty hiszpańskiej i doprowadziła do upadku potężnego imperium Inków. Pizarro, wykorzystując przewagę technologiczną i taktyczną, schwytał Atahualpę, władcę Inków, i ostatecznie zajął całe Peru.

Okres panowania Pizarry w Peru był okresem przemian i konfliktów. Hiszpanie, dążąc do bogactwa i władzy, zniszczyli imperium Inków i wprowadzili nowy porządek społeczny i polityczny. Jednakże, ich panowanie nie było łatwe. Inkowie, pomimo klęski militarnej, stawiali opór hiszpańskim okupantom, organizując liczne powstania i bunty.

Druga wyprawa Pizarry do Peru była przełomowym wydarzeniem, które zdecydowało o losach imperium Inków i rozpoczęło nowy rozdział w historii Peru i Ameryki Południowej.

6.1. Znaczenie drugiej wyprawy Pizarry

Druga wyprawa Pizarry do Peru miała ogromne znaczenie dla historii konkwisty hiszpańskiej i dla losów Peru. Była to kluczowa kampania, która doprowadziła do upadku potężnego imperium Inków i otworzyła drogę do hiszpańskiego panowania nad tym regionem.

Schwytanie i stracenie Atahualpy, władcy Inków, osłabiło imperium i stworzyło sprzyjające warunki do hiszpańskiego podboju. Pizarro, dzięki swojej determinacji, umiejętnościom militarnym i sprytnemu wykorzystaniu wewnętrznych konfliktów w imperium Inków, zdołał pokonać potężne siły Inków i zająć Peru.

Druga wyprawa Pizarry stanowiła przykład brutalności i bezwzględności hiszpańskich konkwistadorów, którzy, napędzani chęcią zdobycia bogactwa i władzy, nie wahali się zniszczyć kulturę i tradycje Inków. Pamięć o tej wyprawie i o jej tragicznych skutkach dla Inków, jest wciąż żywa w Peru i stanowi ważny element tożsamości narodowej tego kraju.

6.2. Wpływ na historię Peru i Ameryki Południowej

Druga wyprawa Pizarry do Peru miała głęboki wpływ na historię Peru i całej Ameryki Południowej. Prowadząc do upadku imperium Inków, wyprawa ta zapoczątkowała epokę hiszpańskiego panowania nad tym regionem, która trwała ponad 300 lat.

Hiszpańskie panowanie w Peru przyniosło ze sobą liczne zmiany, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Wprowadzono nowe technologie, systemy prawne i religię katolicką. Jednakże, hiszpańskie panowanie było również naznaczone brutalnością, eksploatacją i uciskiem ludności tubylczej.

Druga wyprawa Pizarry do Peru była przełomowym wydarzeniem, które zdecydowało o losach imperium Inków i zapoczątkowało nową erę w historii Peru i Ameryki Południowej. Wpływ tej wyprawy jest odczuwalny do dziś, w kulturze, języku i strukturze społecznej Peru, a także w historii całej Ameryki Południowej.