Curriculum edukacyjne: definicja i cele

Definición y Finalidad del Currículum Educativo

Curriculum educativo to plan, organizacja i realizacja procesu nauczania-uczenia się, mający na celu osiągnięcie określonych celów edukacyjnych.

1.1. Concepto de Currículum

Curriculum, w kontekście edukacyjnym, to kompleksowy plan, który określa cele, treści, metody i narzędzia stosowane w procesie nauczania-uczenia się. Jest to dynamiczny dokument, który ewoluuje wraz z rozwojem wiedzy, potrzebami społeczeństwa i zmianami w systemie edukacyjnym. Współczesne rozumienie curriculum wykracza poza tradycyjne pojmowanie go jako zbioru treści nauczania.

Curriculum jest postrzegane jako⁚

• Plan działania⁚ określa cele edukacyjne, treści nauczania, metody i narzędzia oceny, które mają być stosowane w procesie edukacyjnym.
• Proces⁚ curriculum jest dynamiczny i podlega ciągłym modyfikacjom w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby i konteksty.
• Wynik⁚ curriculum jest efektem współpracy nauczycieli, ekspertów, rodziców i uczniów, którzy wspólnie tworzą i wdrażają plan edukacyjny.

Curriculum jest zatem narzędziem, które umożliwia planowanie, organizowanie i monitorowanie procesu nauczania-uczenia się, dążąc do osiągnięcia określonych celów edukacyjnych.

1.2. Finalidad del Currículum

Głównym celem curriculum edukacyjnego jest wszechstronny rozwój jednostki, przygotowanie jej do aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym. Curriculum ma na celu rozwijanie u uczniów kluczowych kompetencji, takich jak⁚

• Kompetencje poznawcze⁚ umiejętność uczenia się, krytycznego myślenia, rozwiązywania problemów, analizy i syntezy informacji.
• Kompetencje społeczne i obywatelskie⁚ umiejętność współpracy, komunikacji, empatii, tolerancji i odpowiedzialności.
• Kompetencje zawodowe⁚ umiejętność adaptacji do zmieniającego się rynku pracy, poszukiwania informacji, pracy w zespole i samodzielnego uczenia się.
• Kompetencje osobiste⁚ umiejętność zarządzania sobą, motywacji, samooceny, refleksji i rozwoju osobistego.

Curriculum ma również na celu kształtowanie postaw i wartości, takich jak⁚ uczciwość, odpowiedzialność, tolerancja, szacunek dla innych, otwartość na świat, kreatywność i innowacyjność.

Tipos de Currículum Educativo

W zależności od perspektywy i kontekstu, w którym analizuje się curriculum, można wyróżnić różne jego typy. Najczęściej spotykane to⁚

• Curriculum oficjalne⁚ to dokumenty prawne i normatywne, które określają ramy i standardy edukacyjne obowiązujące w danym systemie edukacyjnym. Zawierają cele edukacyjne, treści nauczania, standardy kształcenia i metody oceny.
• Curriculum realne⁚ to rzeczywiste praktyki edukacyjne, które są realizowane w placówkach oświatowych. Jest to curriculum „żywe”, które kształtuje się w interakcji między nauczycielami, uczniami, rodzicami i środowiskiem.
• Curriculum ukryte⁚ to nieformalne treści i wartości, które są przekazywane uczniom w sposób niejawny, np. poprzez wzorce zachowań, symbole, rytuały, atmosferę panującą w szkole. Curriculum ukryte może mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na rozwój uczniów.

Pomiędzy tymi typami curriculum istnieją złożone relacje. Curriculum oficjalne stanowi podstawę dla curriculum realnego, jednak w praktyce często dochodzi do różnic i odstępstw. Curriculum ukryte wpływa na kształtowanie się postaw i wartości uczniów, często w sposób niezależny od curriculum oficjalnego i realnego.

2.1. Currículum Oficial

Curriculum oficjalne to zbiór dokumentów prawnych i normatywnych, które określają ramy i standardy edukacyjne obowiązujące w danym systemie edukacyjnym. Jest to dokument najwyższego rzędu, który stanowi podstawę dla wszystkich innych dokumentów edukacyjnych, takich jak⁚ programy nauczania, podręczniki szkolne, materiały dydaktyczne, egzaminy i testy. Curriculum oficjalne jest tworzone przez organy władzy edukacyjnej, w oparciu o analizę potrzeb społecznych, rozwoju nauki i technologii, a także międzynarodowych standardów edukacyjnych.

Główne elementy curriculum oficjalnego to⁚

• Cele edukacyjne⁚ określają zamierzone efekty kształcenia, które mają być osiągnięte przez uczniów w danym etapie edukacyjnym.
• Treści nauczania⁚ określają zakres wiedzy, umiejętności i postaw, które mają być przekazywane uczniom w danym przedmiocie lub obszarze edukacyjnym.
• Standardy kształcenia⁚ określają poziom wiedzy, umiejętności i postaw, które mają być osiągnięte przez uczniów w danym etapie edukacyjnym.
• Metody oceny⁚ określają narzędzia i techniki stosowane do oceny postępów uczniów w procesie nauczania-uczenia się.

Curriculum oficjalne ma na celu zapewnienie spójności i jakości edukacji w danym systemie edukacyjnym, a także stworzenie ram dla rozwoju i innowacyjności w edukacji.

2.2. Currículum Real

Curriculum realne to rzeczywiste praktyki edukacyjne, które są realizowane w placówkach oświatowych. Jest to curriculum „żywe”, które kształtuje się w interakcji między nauczycielami, uczniami, rodzicami i środowiskiem. Curriculum realne odzwierciedla konkretne warunki i potrzeby danej szkoły, klasy, grupy uczniów, a także styl pracy nauczyciela. W praktyce często dochodzi do różnic między curriculum oficjalnym a curriculum realnym.

Na curriculum realne wpływa wiele czynników, takich jak⁚

• Poziom przygotowania nauczycieli⁚ umiejętności, doświadczenie i wiedza nauczycieli wpływają na sposób realizacji curriculum.
• Potrzeb i możliwości uczniów⁚ indywidualne potrzeby i możliwości uczniów wpływają na dobór treści, metod i narzędzi nauczania.
• Zasoby szkoły⁚ dostępność materiałów dydaktycznych, sprzętu, infrastruktury i innych zasobów wpływa na możliwości realizacji curriculum.
• Wpływ środowiska⁚ kontekst społeczny, kulturowy i ekonomiczny wpływa na kształtowanie się curriculum realnego.

Curriculum realne jest zatem dynamiczne i podlega ciągłym modyfikacjom w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby i konteksty.

2.3. Currículum Oculto

Curriculum ukryte to nieformalne treści i wartości, które są przekazywane uczniom w sposób niejawny, np. poprzez wzorce zachowań, symbole, rytuały, atmosferę panującą w szkole. Nie jest to dokument, ale raczej zespół nieformalnych przekazów, które kształtują postawy, wartości i umiejętności uczniów. Curriculum ukryte może być zarówno pozytywne, jak i negatywne.

Przykłady curriculum ukrytego⁚

• Wzorce zachowań⁚ sposób, w jaki nauczyciele komunikują się z uczniami, jak traktują innych, jakie wartości promują, wpływa na kształtowanie się postaw i wartości uczniów.
• Atmosfera w szkole⁚ atmosfera panująca w szkole, np. poczucie bezpieczeństwa, tolerancji, szacunku, wpływa na rozwój ucznia.
• Symbole i rytuały⁚ symbole i rytuały szkolne, np. flaga, hym, uroczystości, mogą przekazywać wartości i normy społeczne.
• Struktura szkoły⁚ organizacja szkoły, np. podział na klasy, role nauczycieli i uczniów, wpływa na postrzeganie ról społecznych.

Curriculum ukryte jest często niezależne od curriculum oficjalnego i realnego, a jego wpływ na rozwój uczniów może być znaczący.

Estructura del Currículum Educativo

Curriculum edukacyjne, niezależnie od jego typu, składa się z kilku kluczowych elementów, które tworzą jego strukturę i określają jego realizację. Główne etapy tworzenia i wdrażania curriculum to⁚

• Marco curricular⁚ określa ogólne cele edukacyjne, standardy kształcenia i zasady organizacji procesu nauczania-uczenia się.
• Diseño curricular⁚ określa szczegółowe treści nauczania, metody i narzędzia stosowane w procesie nauczania-uczenia się, a także sposoby oceny postępów uczniów.
• Implementación curricular⁚ to wdrażanie curriculum w praktyce, w konkretnych warunkach szkolnych, z uwzględnieniem specyfiki szkoły, klasy i uczniów.
• Evaluación curricular⁚ to systematyczne monitorowanie i ocena efektywności curriculum, jego zgodności z założeniami i potrzebami, a także identyfikacja obszarów wymagających modyfikacji.

Każdy z tych etapów jest ważny dla zapewnienia jakości i skuteczności procesu edukacyjnego.

3.1. Marco Curricular

Marco curricular to ogólny plan edukacyjny, który określa podstawowe cele, wartości i zasady kształcenia w danym systemie edukacyjnym. Jest to dokument o charakterze strategicznym, który wyznacza kierunki rozwoju edukacji i stanowi podstawę dla tworzenia szczegółowych planów nauczania. Marco curricular określa⁚

• Cele edukacyjne⁚ określają zamierzone efekty kształcenia, które mają być osiągnięte przez uczniów w danym etapie edukacyjnym.
• Standardy kształcenia⁚ określają poziom wiedzy, umiejętności i postaw, które mają być osiągnięte przez uczniów w danym etapie edukacyjnym.
• Zasady organizacji procesu nauczania-uczenia się⁚ określają zasady organizacji pracy dydaktycznej, role nauczycieli i uczniów, a także sposoby oceny postępów uczniów.
• Zasady oceny i egzaminowania⁚ określają sposoby oceny osiągnięć uczniów, a także zasady przeprowadzania egzaminów i testów.

Marco curricular pełni rolę przewodnika dla wszystkich uczestników procesu edukacyjnego, zapewniając spójność i jakość kształcenia w danym systemie edukacyjnym.

3.1.1. Objetivos Educativos

Cele edukacyjne to konkretne, mierzalne i osiągalne cele, które określają zamierzone efekty kształcenia, które mają być osiągnięte przez uczniów w danym etapie edukacyjnym. Cele edukacyjne są wyznacznikiem jakości kształcenia i stanowią podstawę dla tworzenia programów nauczania, doboru treści i metod nauczania, a także oceny osiągnięć uczniów.

Cele edukacyjne powinny być⁚

• Jasno sformułowane⁚ cele powinny być zrozumiałe dla wszystkich uczestników procesu edukacyjnego.
• Mierzalne⁚ cele powinny być sformułowane w sposób, który umożliwia ich ocenę.
• Osiągalne⁚ cele powinny być realne do osiągnięcia przez uczniów w danym etapie edukacyjnym.
• Relewantne⁚ cele powinny być zgodne z potrzebami uczniów, społeczeństwa i rozwoju nauki.
• Ograniczone w czasie⁚ cele powinny być powiązane z określonym czasem realizacji.

Dobrze sformułowane cele edukacyjne stanowią podstawę dla skutecznego procesu nauczania-uczenia się.

3.1.2. Estándares Curriculares

Standardy kształcenia to zbiór kryteriów, które określają poziom wiedzy, umiejętności i postaw, które mają być osiągnięte przez uczniów w danym etapie edukacyjnym. Standardy kształcenia są wyznacznikiem jakości kształcenia i stanowią punkt odniesienia dla oceny osiągnięć uczniów. Służą do określenia, czy uczniowie osiągnęli zamierzone efekty kształcenia i czy są przygotowani do dalszej nauki lub pracy.

Standardy kształcenia powinny być⁚

• Jasno sformułowane⁚ standardy powinny być zrozumiałe dla wszystkich uczestników procesu edukacyjnego.
• Mierzalne⁚ standardy powinny być sformułowane w sposób, który umożliwia ich ocenę.
• Osiągalne⁚ standardy powinny być realne do osiągnięcia przez uczniów w danym etapie edukacyjnym.
• Relewantne⁚ standardy powinny być zgodne z potrzebami uczniów, społeczeństwa i rozwoju nauki.
• Ograniczone w czasie⁚ standardy powinny być powiązane z określonym czasem realizacji.

Standardy kształcenia są ważnym elementem systemu edukacyjnego, ponieważ zapewniają spójność i jakość kształcenia, a także umożliwiają ocenę osiągnięć uczniów.

3.2. Diseño Curricular

Diseño curricular to szczegółowy plan nauczania, który określa konkretne treści, metody i narzędzia stosowane w procesie nauczania-uczenia się, a także sposoby oceny postępów uczniów. Jest to etap, w którym ogólne cele edukacyjne i standardy kształcenia są przekładane na konkretne działania edukacyjne. Diseño curricular musi być spójne z marco curricular i uwzględniać specyfikę danej szkoły, klasy i uczniów.

Główne elementy diseño curricular to⁚

• Treści nauczania⁚ określają zakres wiedzy, umiejętności i postaw, które mają być przekazywane uczniom w danym przedmiocie lub obszarze edukacyjnym.
• Metodologías de enseñanza⁚ określają metody i techniki nauczania, które mają być stosowane w procesie nauczania-uczenia się.
• Recursos didácticos⁚ określają materiały dydaktyczne, które mają być wykorzystywane w procesie nauczania-uczenia się.
• Evaluación del aprendizaje⁚ określają sposoby oceny postępów uczniów w procesie nauczania-uczenia się.

Diseño curricular jest kluczowym elementem procesu edukacyjnego, ponieważ określa sposób realizacji celów edukacyjnych i wpływa na jakość kształcenia.

3.2.1. Contenidos del Currículum

Contenidos del currículum to konkretne treści nauczania, które mają być przekazywane uczniom w danym przedmiocie lub obszarze edukacyjnym. Treści nauczania powinny być zgodne z celami edukacyjnymi i standardami kształcenia, a także uwzględniać specyfikę danej szkoły, klasy i uczniów.

Treści nauczania mogą być⁚

• Faktyczne⁚ odnoszące się do wiedzy o świecie, np. fakty historyczne, prawa fizyki, definicje pojęć.
• Pojęciowe⁚ odnoszące się do zrozumienia pojęć, np. analiza pojęcia demokracji, wyjaśnienie pojęcia energii.
• Proceduralne⁚ odnoszące się do umiejętności, np. rozwiązywanie równań, pisanie eseju, przeprowadzanie eksperymentu.
• Postawowe⁚ odnoszące się do wartości i postaw, np. tolerancja, odpowiedzialność, szacunek dla innych.

Dobór treści nauczania powinien być przemyślany i uwzględniać potrzeby uczniów, a także aktualne trendy w nauce i technologii.

3.2.2. Metodologías de Enseñanza

Metodologías de enseñanza to metody i techniki nauczania, które mają być stosowane w procesie nauczania-uczenia się. Dobór metod nauczania powinien być zgodny z celami edukacyjnymi, treściami nauczania, a także specyfiką danej szkoły, klasy i uczniów. Istnieje wiele różnych metod nauczania, które można podzielić na kilka głównych kategorii⁚

• Metody tradycyjne⁚ np. wykład, odczyt, praca z podręcznikiem, ćwiczenia pisemne. Metody te są często stosowane w tradycyjnych systemach edukacyjnych, ale mogą być mało efektywne w przypadku uczniów z różnymi stylami uczenia się.
• Metody aktywne⁚ np. burza mózgów, praca w grupach, projekty, symulacje, gry edukacyjne. Metody te angażują uczniów w proces uczenia się, rozwijają ich umiejętności współpracy, komunikacji i krytycznego myślenia.
• Metody oparte na technologiach informacyjnych i komunikacyjnych⁚ np. e-learning, platformy edukacyjne, multimedia. Metody te umożliwiają dostęp do informacji, ułatwiają naukę i rozwijają umiejętności cyfrowe.

Nauczyciel powinien dobierać metody nauczania w sposób świadomy i elastyczny, dostosowując je do potrzeb uczniów i specyfiki danego przedmiotu.

3.3. Implementación Curricular

Implementación curricular to wdrażanie curriculum w praktyce, w konkretnych warunkach szkolnych, z uwzględnieniem specyfiki szkoły, klasy i uczniów. Jest to etap, w którym teoria przechodzi w praktykę, a plany nauczania są realizowane w rzeczywistym środowisku edukacyjnym. Wdrażanie curriculum wymaga od nauczycieli umiejętności planowania, organizacji, zarządzania czasem i zasobami, a także umiejętności pracy z uczniami o różnym poziomie rozwoju i potrzebach.

Główne wyzwania związane z implementacją curriculum to⁚

• Dostosowanie curriculum do specyfiki szkoły i uczniów⁚ curriculum powinno być dostosowane do specyfiki danej szkoły, np. do jej zasobów, infrastruktury, a także do potrzeb i możliwości uczniów.
• Zapewnienie spójności między curriculum a praktykami edukacyjnymi⁚ wdrażanie curriculum powinno być zgodne z planami nauczania, a także z metodami i narzędziami stosowanymi w procesie nauczania-uczenia się.
• Stworzenie motywującego i inspirującego środowiska uczenia się⁚ nauczyciel powinien stworzyć takie środowisko uczenia się, które będzie angażowało uczniów, rozwijało ich zainteresowania i motywowało ich do nauki.
• Współpraca z rodzicami i środowiskiem lokalnym⁚ wdrażanie curriculum powinno uwzględniać współpracę z rodzicami i środowiskiem lokalnym, aby wspólnie tworzyć najlepsze warunki dla rozwoju uczniów.

Skuteczna implementacja curriculum jest kluczowa dla osiągnięcia celów edukacyjnych i zapewnienia jakości kształcenia.

3.3.1. Recursos Didácticos

Recursos didácticos to materiały dydaktyczne, które są wykorzystywane w procesie nauczania-uczenia się. Dobór materiałów dydaktycznych powinien być zgodny z celami edukacyjnymi, treściami nauczania, a także specyfiką danej szkoły, klasy i uczniów. Materiały dydaktyczne mogą być różnego rodzaju, np.⁚

• Podręczniki⁚ zawierają treści nauczania, ćwiczenia, ilustracje, a także dodatkowe informacje.
• Materiały multimedialne⁚ np. filmy, prezentacje, gry edukacyjne, symulacje. Materiały multimedialne mogą uatrakcyjnić naukę i ułatwić zrozumienie złożonych zagadnień.
• Narzędzia do pracy w grupach⁚ np. karty pracy, plansze, gry planszowe. Narzędzia te ułatwiają współpracę uczniów i rozwijają ich umiejętności komunikacji i pracy w zespole;
• Materiały do samodzielnej nauki⁚ np. ćwiczenia, testy, zadania domowe. Materiały te umożliwiają uczniom samodzielne utrwalanie wiedzy i rozwijanie umiejętności.
• Materiały z Internetu⁚ np. artykuły, strony internetowe, zasoby edukacyjne. Materiały z Internetu mogą poszerzyć wiedzę uczniów i ułatwić im dostęp do informacji.

Nauczyciel powinien dobierać materiały dydaktyczne w sposób świadomy i elastyczny, dostosowując je do potrzeb uczniów i specyfiki danego przedmiotu.

3.3.2. Evaluación del Aprendizaje

Evaluación del aprendizaje to systematyczne monitorowanie i ocena postępów uczniów w procesie nauczania-uczenia się. Jest to kluczowy element procesu edukacyjnego, który pozwala na identyfikację mocnych stron uczniów, a także obszarów wymagających dodatkowej pracy i wsparcia. Ocenianie powinno być przeprowadzane w sposób ciągły i systematyczny, a jego celem jest nie tylko ocena wiedzy i umiejętności uczniów, ale także ich motywacja, rozwój i postępy w nauce.

Istnieje wiele różnych metod oceniania, które można podzielić na kilka głównych kategorii⁚

• Ocenianie tradycyjne⁚ np. testy pisemne, kartkówki, sprawdziany. Metody te są często stosowane w tradycyjnych systemach edukacyjnych, ale mogą być mało efektywne w przypadku uczniów z różnymi stylami uczenia się.
• Ocenianie formujące⁚ np. obserwacja, rozmowa, praca w grupach, projekty. Metody te skupiają się na monitorowaniu postępów uczniów i udzielaniu im informacji zwrotnej.
• Ocenianie sumujące⁚ np. egzaminy, testy końcowe. Metody te służą do oceny osiągnięć uczniów na koniec danego etapu edukacyjnego.

Nauczyciel powinien dobierać metody oceniania w sposób świadomy i elastyczny, dostosowując je do potrzeb uczniów i specyfiki danego przedmiotu.

3.4. Evaluación Curricular

Evaluación curricular to systematyczne monitorowanie i ocena efektywności curriculum, jego zgodności z założeniami i potrzebami, a także identyfikacja obszarów wymagających modyfikacji. Jest to ważny etap procesu kształcenia, który pozwala na ciągłe doskonalenie curriculum i dostosowywanie go do zmieniających się warunków i potrzeb. Evaluación curricular może być przeprowadzana na różnych poziomach, np. na poziomie szkoły, klasy, przedmiotu, a także na poziomie systemu edukacyjnego.

Główne cele evaluación curricular to⁚

• Ocenić efektywność curriculum⁚ czy curriculum realizuje swoje cele i czy przyczynia się do osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia.
• Zidentyfikować mocne strony i słabe strony curriculum⁚ jakie elementy curriculum są skuteczne, a jakie wymagają modyfikacji.
• Zidentyfikować potrzeby i problemy uczniów⁚ jakie potrzeby i problemy mają uczniowie w związku z realizacją curriculum.
• Dostosować curriculum do zmieniających się warunków i potrzeb⁚ czy curriculum jest aktualne i czy odpowiada na potrzeby uczniów, społeczeństwa i rozwoju nauki.

Evaluación curricular jest procesem ciągłym, który pozwala na ulepszanie procesu kształcenia i zapewnienie jego jakości.

3.4.1. Evaluación Interna

Evaluación interna to ocena curriculum przeprowadzana przez osoby związane ze szkołą, np. nauczycieli, dyrekcję, rodziców, uczniów. Jest to ocena wewnętrzna, która ma na celu zidentyfikowanie mocnych stron i słabych stron curriculum w danej szkole, a także wypracowanie rozwiązań, które pozwolą na jego ulepszenie. Evaluación interna może być przeprowadzana w różnych formach, np. poprzez ankiety, wywiady, obserwacje lekcji, analizę dokumentów, a także dyskusje i spotkania.

Główne cele evaluación interna to⁚

• Ocenić efektywność curriculum w danej szkole⁚ czy curriculum realizuje swoje cele i czy przyczynia się do osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia w danej szkole.
• Zidentyfikować mocne strony i słabe strony curriculum w danej szkole⁚ jakie elementy curriculum są skuteczne w danej szkole, a jakie wymagają modyfikacji.
• Zidentyfikować potrzeby i problemy uczniów w danej szkole⁚ jakie potrzeby i problemy mają uczniowie w danej szkole w związku z realizacją curriculum.
• Wypracować rozwiązania, które pozwolą na ulepszenie curriculum w danej szkole⁚ jakie zmiany w curriculum należy wprowadzić, aby było ono bardziej efektywne i lepiej odpowiadało na potrzeby uczniów.

Evaluación interna jest ważnym elementem procesu doskonalenia curriculum w danej szkole.

3.4.2. Evaluación Externa

Evaluación externa to ocena curriculum przeprowadzana przez osoby niezwiązane ze szkołą, np. ekspertów, przedstawicieli organizacji edukacyjnych, instytucji badawczych. Jest to ocena zewnętrzna, która ma na celu zidentyfikowanie mocnych stron i słabych stron curriculum w danej szkole lub systemie edukacyjnym, a także wypracowanie rozwiązań, które pozwolą na jego ulepszenie. Evaluación externa może być przeprowadzana w różnych formach, np. poprzez audyty, analizy danych, obserwacje lekcji, a także dyskusje i spotkania.

Główne cele evaluación externa to⁚

• Ocenić efektywność curriculum w danej szkole lub systemie edukacyjnym⁚ czy curriculum realizuje swoje cele i czy przyczynia się do osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia.
• Zidentyfikować mocne strony i słabe strony curriculum w danej szkole lub systemie edukacyjnym⁚ jakie elementy curriculum są skuteczne, a jakie wymagają modyfikacji.
• Zidentyfikować potrzeby i problemy uczniów w danej szkole lub systemie edukacyjnym⁚ jakie potrzeby i problemy mają uczniowie w danej szkole lub systemie edukacyjnym w związku z realizacją curriculum.
• Wypracować rozwiązania, które pozwolą na ulepszenie curriculum w danej szkole lub systemie edukacyjnym⁚ jakie zmiany w curriculum należy wprowadzić, aby było ono bardziej efektywne i lepiej odpowiadało na potrzeby uczniów.

Evaluación externa jest ważnym elementem procesu doskonalenia curriculum w danej szkole lub systemie edukacyjnym.