Caldo selenito: podstawa, przygotowanie i zastosowania

Caldo selenito⁚ podstawa, przygotowanie i zastosowania

Caldo selenito jest powszechnie stosowanym podłożem wzbogacającym w mikrobiologii, odgrywającym kluczową rolę w izolacji i identyfikacji bakterii Salmonella z różnych próbek․

Wprowadzenie

Salmonella to rodzaj bakterii Gram-ujemnych, który jest powszechnie spotykany w środowisku i może powodować choroby u ludzi i zwierząt․ Bakterie te są odpowiedzialne za szeroki zakres chorób, od łagodnych zatruć pokarmowych po poważne zakażenia ogólnoustrojowe․ Zakażenie Salmonella może wystąpić poprzez spożycie skażonej żywności lub wody, a także poprzez kontakt z zakażonymi zwierzętami․

W celu skutecznego wykrywania i identyfikacji Salmonella w próbkach klinicznych, żywności i środowiska, stosuje się specjalne techniki mikrobiologiczne, w tym wzbogacanie hodowlane․ Wzbogacanie hodowlane to proces zwiększania liczby bakterii docelowych w próbce, aby ułatwić ich wykrycie i identyfikację․ Jednym z najważniejszych podłoży wzbogacających stosowanych w mikrobiologii jest caldo selenito․

Caldo selenito jest selektywnym podłożem wzbogacającym, które hamuje wzrost większości bakterii, z wyjątkiem Salmonella․ Jest to szczególnie przydatne w przypadku próbek, które mogą zawierać dużą liczbę innych bakterii, takich jak próbki żywności lub wody․ Caldo selenito stwarza warunki, które sprzyjają wzrostowi Salmonella, jednocześnie hamując wzrost innych bakterii․

Definicja i rola caldo selenito

Caldo selenito, znany również jako bulion selenitowy, jest selektywnym podłożem wzbogacającym stosowanym w mikrobiologii do izolacji i identyfikacji Salmonella z różnych próbek, takich jak żywność, woda i próbki kliniczne․ Jest to płynne podłoże wzbogacające, które zawiera selenit sodu jako główny składnik hamujący wzrost większości bakterii, z wyjątkiem Salmonella․

Głównym celem caldo selenito jest wzbogacenie populacji Salmonella w próbce, co oznacza zwiększenie liczby bakterii Salmonella w stosunku do innych bakterii obecnych w próbce․ Wzbogacenie to jest niezbędne do skutecznego wykrywania i identyfikacji Salmonella, zwłaszcza w przypadku próbek, które mogą zawierać niewielką liczbę bakterii Salmonella w porównaniu do innych bakterii․

Caldo selenito działa poprzez stworzenie środowiska sprzyjającego wzrostowi Salmonella, jednocześnie hamując wzrost innych bakterii․ Selenit sodu, główny składnik hamujący, działa poprzez zakłócanie metabolizmu innych bakterii, co uniemożliwia im wzrost․ Salmonella jest odporna na działanie selenitu sodu, dzięki czemu może rosnąć w tym podłożu․

Skład i zasada działania caldo selenito

Caldo selenito to selektywne podłoże wzbogacające, które zawiera specyficzne składniki, które sprzyjają wzrostowi Salmonella, jednocześnie hamując wzrost innych bakterii․ Podłoże to składa się z kilku kluczowych składników, które odgrywają istotną rolę w jego działaniu․

Głównym składnikiem hamującym w caldo selenito jest selenit sodu (Na₂SeO₃)․ Selenit sodu działa poprzez zakłócanie metabolizmu innych bakterii, co uniemożliwia im wzrost․ Salmonella jest odporna na działanie selenitu sodu, dzięki czemu może rosnąć w tym podłożu․

Caldo selenito zawiera również inne składniki, takie jak pepton, laktoza, fosforan dwuwodorowy potasu, chlorek sodu i woda; Pepton dostarcza źródło azotu i aminokwasów, które są niezbędne do wzrostu bakterii․ Laktoza jest źródłem węgla, który jest wykorzystywany przez bakterie do produkcji energii․ Fosforan dwuwodorowy potasu i chlorek sodu zapewniają odpowiednie warunki buforowe, które są niezbędne do optymalnego wzrostu bakterii․

Składniki caldo selenito

Caldo selenito składa się z kilku kluczowych składników, które odgrywają istotną rolę w jego działaniu; Poniżej przedstawiono typowy skład caldo selenito⁚

• Selenit sodu (Na₂SeO₃)⁚ Główny składnik hamujący w caldo selenito․ Selenit sodu działa poprzez zakłócanie metabolizmu innych bakterii, co uniemożliwia im wzrost․ Salmonella jest odporna na działanie selenitu sodu, dzięki czemu może rosnąć w tym podłożu․
• Pepton⁚ Źródłem azotu i aminokwasów, które są niezbędne do wzrostu bakterii․
• Laktoza⁚ Źródłem węgla, który jest wykorzystywany przez bakterie do produkcji energii․
• Fosforan dwuwodorowy potasu (KH₂PO₄)⁚ Zapewnia odpowiednie warunki buforowe, które są niezbędne do optymalnego wzrostu bakterii․
• Chlorek sodu (NaCl)⁚ Zapewnia odpowiednie warunki buforowe, które są niezbędne do optymalnego wzrostu bakterii․
• Woda⁚ Rozpuszczalnik dla wszystkich składników caldo selenito․

Proporcje poszczególnych składników mogą się nieznacznie różnić w zależności od producenta, ale ogólny skład pozostaje podobny;

Zasada działania caldo selenito

Caldo selenito działa poprzez stworzenie środowiska sprzyjającego wzrostowi Salmonella, jednocześnie hamując wzrost innych bakterii․ Kluczowym czynnikiem w tym procesie jest selenit sodu (Na₂SeO₃), który jest głównym składnikiem hamującym w caldo selenito․

Selenit sodu działa poprzez zakłócanie metabolizmu innych bakterii․ W szczególności selenit sodu hamuje enzymy odpowiedzialne za utlenianie glukozy, co jest kluczowym procesem metabolicznym dla większości bakterii․ Bez możliwości utleniania glukozy, większość bakterii nie może produkować energii niezbędnej do wzrostu․

Salmonella jest odporna na działanie selenitu sodu, dzięki czemu może rosnąć w tym podłożu․ Odporność Salmonella na selenit sodu wynika z posiadania przez nią mechanizmów detoksyfikacji, które pozwalają jej usunąć selenit sodu ze swojego środowiska wewnętrznego․ Dzięki temu Salmonella może kontynuować metabolizm i wzrost, podczas gdy inne bakterie są hamowane․

Zastosowania caldo selenito w mikrobiologii

Caldo selenito jest szeroko stosowanym podłożem wzbogacającym w mikrobiologii, odgrywającym kluczową rolę w izolacji i identyfikacji Salmonella z różnych próbek․ Jego selektywne właściwości sprawiają, że jest idealnym narzędziem do wzbogacania Salmonella w obecności innych bakterii, co jest szczególnie ważne w przypadku próbek żywności, wody i próbek klinicznych․

Caldo selenito jest powszechnie stosowany w mikrobiologii żywności do wykrywania i identyfikacji Salmonella w produktach spożywczych, takich jak mięso, drób, jaja, mleko i produkty mleczne․ Salmonella jest powszechnym patogenem żywności, który może powodować zatrucia pokarmowe u ludzi․ Caldo selenito pomaga w izolacji Salmonella z próbek żywności, co pozwala na szybkie i dokładne wykrycie zanieczyszczenia․

Caldo selenito jest również stosowany w mikrobiologii wody do wykrywania i identyfikacji Salmonella w wodzie pitnej i ściekach․ Salmonella może zanieczyszczać wodę pitną poprzez kontakt z zanieczyszczonymi ściekami lub zanieczyszczonym środowiskiem․ Wykrywanie Salmonella w wodzie pitnej jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa wody i zdrowia publicznego․

Wzbogacanie Salmonella w mikrobiologii żywności

Wzbogacanie Salmonella w mikrobiologii żywności jest kluczowym etapem w identyfikacji tego patogenu w produktach spożywczych․ Caldo selenito jest powszechnie stosowanym podłożem wzbogacającym ze względu na jego selektywne właściwości, które sprzyjają wzrostowi Salmonella, jednocześnie hamując wzrost innych bakterii․

W przypadku analizy próbek żywności, takich jak mięso, drób, jaja, mleko i produkty mleczne, caldo selenito jest dodawany do próbki i inkubowany w odpowiedniej temperaturze․ W tym czasie Salmonella, jeśli jest obecna w próbce, będzie się namnażać w caldo selenito, podczas gdy inne bakterie będą hamowane․ Po inkubacji, próbka jest poddawana dalszym badaniom, takim jak posiew na płytki agarowe, aby potwierdzić obecność Salmonella․

Wzbogacenie Salmonella w caldo selenito zwiększa prawdopodobieństwo wykrycia tego patogenu w produktach spożywczych․ Wzbogacanie jest szczególnie ważne w przypadku próbek, które mogą zawierać niewielką liczbę Salmonella w porównaniu do innych bakterii․ Caldo selenito pozwala na zwiększenie liczby Salmonella w próbce, co ułatwia ich wykrycie i identyfikację․

Wzbogacanie Salmonella w mikrobiologii wody

Wzbogacanie Salmonella w mikrobiologii wody jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa wody pitnej i zdrowia publicznego․ Salmonella może zanieczyszczać wodę pitną poprzez kontakt z zanieczyszczonymi ściekami lub zanieczyszczonym środowiskiem․

Caldo selenito odgrywa istotną rolę w wzbogacaniu Salmonella w próbkach wody․ Po pobraniu próbki wody, dodaje się do niej caldo selenito i inkubuje w odpowiedniej temperaturze․ Podobnie jak w przypadku próbek żywności, caldo selenito sprzyja wzrostowi Salmonella, jednocześnie hamując wzrost innych bakterii obecnych w próbce wody․

Wzbogacenie Salmonella w caldo selenito zwiększa prawdopodobieństwo wykrycia tego patogenu w wodzie pitnej․ To z kolei pozwala na szybkie i skuteczne podjęcie działań w celu usunięcia zanieczyszczenia i zapobieżenia rozprzestrzenianiu się Salmonella w sieci wodociągowej․ Wzbogacanie Salmonella w caldo selenito jest niezbędnym etapem w monitorowaniu bezpieczeństwa wody pitnej i ochronie zdrowia publicznego․

Przygotowanie caldo selenito

Przygotowanie caldo selenito wymaga staranności i przestrzegania określonych procedur, aby zapewnić jego prawidłowe działanie i skuteczność․

Do przygotowania caldo selenito potrzebne są następujące materiały i odczynniki⁚

• Selenit sodu (Na₂SeO₃)
• Pepton
• Laktoza
• Fosforan dwuwodorowy potasu (KH₂PO₄)
• Chlorek sodu (NaCl)
• Woda destylowana
• Zlewka
• Cylinder miarowy
• Palnik gazowy
• Wodna kąpiel
• Autoklaw

Po zebraniu wszystkich materiałów i odczynników, caldo selenito można przygotować wg następującej procedury⁚

1. Rozpuścić selenit sodu w wodzie destylowanej․
2. Dodać pepton, laktozę, fosforan dwuwodorowy potasu i chlorek sodu do roztworu selenitu sodu․
3. Dokładnie wymieszać roztwór, aby wszystkie składniki zostały rozpuszczone․
4. Przenieść roztwór do zlewki i podgrzać w wodnej kąpieli do rozpuszczenia wszystkich składników․
5. Zostawić roztwór do ostygnięcia do temperatury pokojowej․
6. Rozlać roztwór do probówek lub butelek i sterylizować w autoklawie w temperaturze 121°C przez 15 minut․
7. Po sterylizacji, caldo selenito jest gotowe do użycia․

Materiały i odczynniki

Do przygotowania caldo selenito potrzebne są następujące materiały i odczynniki⁚

• Selenit sodu (Na₂SeO₃)⁚ Główny składnik hamujący w caldo selenito․ Selenit sodu działa poprzez zakłócanie metabolizmu innych bakterii, co uniemożliwia im wzrost․ Salmonella jest odporna na działanie selenitu sodu, dzięki czemu może rosnąć w tym podłożu․ Selenit sodu jest dostępny w postaci proszku lub roztworu․
• Pepton⁚ Źródłem azotu i aminokwasów, które są niezbędne do wzrostu bakterii․ Pepton jest dostępny w postaci proszku․
• Laktoza⁚ Źródłem węgla, który jest wykorzystywany przez bakterie do produkcji energii․ Laktoza jest dostępna w postaci proszku․
• Fosforan dwuwodorowy potasu (KH₂PO₄)⁚ Zapewnia odpowiednie warunki buforowe, które są niezbędne do optymalnego wzrostu bakterii․ Fosforan dwuwodorowy potasu jest dostępny w postaci proszku․
• Chlorek sodu (NaCl)⁚ Zapewnia odpowiednie warunki buforowe, które są niezbędne do optymalnego wzrostu bakterii․ Chlorek sodu jest dostępny w postaci proszku․
• Woda destylowana⁚ Rozpuszczalnik dla wszystkich składników caldo selenito․ Woda destylowana jest dostępna w większości laboratoriów․

Wszystkie odczynniki powinny być wysokiej jakości i spełniać wymagania farmakopealne․

Procedura przygotowania

Przygotowanie caldo selenito wymaga staranności i przestrzegania określonych procedur, aby zapewnić jego prawidłowe działanie i skuteczność․ Poniżej przedstawiono szczegółową procedurę przygotowania caldo selenito⁚

1. Rozpuszczenie selenitu sodu⁚ Odważ odpowiednią ilość selenitu sodu (Na₂SeO₃) i rozpuść ją w wodzie destylowanej․ Ilość selenitu sodu powinna być zgodna z instrukcją producenta․
2. Dodanie pozostałych składników⁚ Dodaj pepton, laktozę, fosforan dwuwodorowy potasu (KH₂PO₄) i chlorek sodu (NaCl) do roztworu selenitu sodu․ Dokładnie wymieszaj roztwór, aby wszystkie składniki zostały rozpuszczone․
3. Podgrzanie roztworu⁚ Przenieś roztwór do zlewki i podgrzej w wodnej kąpieli do rozpuszczenia wszystkich składników․ Nie przegrzewaj roztworu, aby uniknąć rozkładu selenitu sodu․
4. Ostudzenie roztworu⁚ Zostaw roztwór do ostygnięcia do temperatury pokojowej․
5. Rozlanie roztworu⁚ Rozlej ostudzony roztwór do probówek lub butelek․
6. Sterylizacja⁚ Sterylizuj caldo selenito w autoklawie w temperaturze 121°C przez 15 minut․
7. Przechowywanie⁚ Po sterylizacji, caldo selenito jest gotowe do użycia․ Przechowuj caldo selenito w temperaturze pokojowej, chroniąc je przed bezpośrednim światłem słonecznym․

Pamiętaj, że prawidłowe przygotowanie caldo selenito jest kluczowe dla jego skuteczności․

Zastosowania caldo selenito w diagnostyce laboratoryjnej

Caldo selenito jest szeroko stosowany w diagnostyce laboratoryjnej do identyfikacji Salmonella w próbkach klinicznych, żywności i środowiska․ Jego selektywne właściwości pozwalają na wzbogacenie Salmonella w próbce, co ułatwia jej wykrycie i identyfikację․

W diagnostyce laboratoryjnej caldo selenito jest stosowany do identyfikacji Salmonella w próbkach żywności, takich jak mięso, drób, jaja, mleko i produkty mleczne․ Izolacja Salmonella z próbek żywności jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i zdrowia publicznego․ Caldo selenito pozwala na szybkie i dokładne wykrycie zanieczyszczenia Salmonella w produktach spożywczych․

Caldo selenito jest również stosowany do identyfikacji Salmonella w próbkach wody, takich jak woda pitna i ścieki․ Izolacja Salmonella z próbek wody jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa wody pitnej i zdrowia publicznego․ Caldo selenito pozwala na szybkie i dokładne wykrycie zanieczyszczenia Salmonella w wodzie pitnej․

Identyfikacja Salmonella w próbkach żywności

Caldo selenito odgrywa kluczową rolę w identyfikacji Salmonella w próbkach żywności․ Wzbogacenie Salmonella w caldo selenito zwiększa prawdopodobieństwo wykrycia tego patogenu w produktach spożywczych․

Po pobraniu próbki żywności, dodaje się do niej caldo selenito i inkubuje w odpowiedniej temperaturze․ W tym czasie Salmonella, jeśli jest obecna w próbce, będzie się namnażać w caldo selenito, podczas gdy inne bakterie będą hamowane․ Po inkubacji, próbka jest poddawana dalszym badaniom, takim jak posiew na płytki agarowe, aby potwierdzić obecność Salmonella․

Identyfikacja Salmonella w próbkach żywności jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i zdrowia publicznego․ Wzbogacenie Salmonella w caldo selenito pozwala na szybkie i dokładne wykrycie zanieczyszczenia Salmonella w produktach spożywczych, co pozwala na podjęcie odpowiednich działań w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się tego patogenu․

Identyfikacja Salmonella w próbkach wody

Caldo selenito jest również ważnym narzędziem w identyfikacji Salmonella w próbkach wody․ Wzbogacenie Salmonella w caldo selenito zwiększa prawdopodobieństwo wykrycia tego patogenu w wodzie pitnej, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa wody i zdrowia publicznego;

Po pobraniu próbki wody, dodaje się do niej caldo selenito i inkubuje w odpowiedniej temperaturze․ Podobnie jak w przypadku próbek żywności, caldo selenito sprzyja wzrostowi Salmonella, jednocześnie hamując wzrost innych bakterii obecnych w próbce wody․ Po inkubacji, próbka jest poddawana dalszym badaniom, takim jak posiew na płytki agarowe, aby potwierdzić obecność Salmonella․

Identyfikacja Salmonella w próbkach wody pozwala na szybkie i skuteczne podjęcie działań w celu usunięcia zanieczyszczenia i zapobieżenia rozprzestrzenianiu się Salmonella w sieci wodociągowej․ Wzbogacenie Salmonella w caldo selenito jest niezbędnym etapem w monitorowaniu bezpieczeństwa wody pitnej i ochronie zdrowia publicznego․

Znaczenie caldo selenito dla zdrowia publicznego

Caldo selenito odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności i wody, co ma bezpośredni wpływ na zdrowie publiczne․ Salmonella jest powszechnym patogenem, który może powodować poważne choroby u ludzi, w tym zatrucia pokarmowe, gorączkę i zapalenie jelit․ Wzrost Salmonella w produktach spożywczych i wodzie pitnej może prowadzić do epidemii chorób, zagrażając zdrowiu i życiu ludzi․

Caldo selenito pozwala na szybkie i dokładne wykrycie Salmonella w próbkach żywności i wody, co umożliwia podjęcie odpowiednich działań w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się tego patogenu․ Dzięki temu caldo selenito przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób związanych z Salmonella, co ma pozytywny wpływ na zdrowie publiczne․

Caldo selenito jest niezbędnym narzędziem w monitorowaniu bezpieczeństwa żywności i wody, co pozwala na ochronę zdrowia publicznego przed zagrożeniami związanymi z Salmonella․ Jego zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej pozwala na szybkie i skuteczne wykrycie zanieczyszczenia Salmonella, co umożliwia podjęcie odpowiednich działań w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się tego patogenu․

Bezpieczeństwo żywności

Caldo selenito odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności, pomagając w wykrywaniu i identyfikacji Salmonella, powszechnego patogenu żywności, który może powodować zatrucia pokarmowe u ludzi․ Salmonella może zanieczyszczać produkty spożywcze na różnych etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji․

Caldo selenito pozwala na szybkie i dokładne wykrycie Salmonella w próbkach żywności, co umożliwia podjęcie odpowiednich działań w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się tego patogenu․ Dzięki temu caldo selenito przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób związanych z Salmonella, co ma pozytywny wpływ na zdrowie publiczne․

Wzbogacenie Salmonella w caldo selenito zwiększa prawdopodobieństwo wykrycia tego patogenu w produktach spożywczych, co pozwala na szybkie i skuteczne podjęcie działań w celu usunięcia zanieczyszczenia i zapobieżenia rozprzestrzenianiu się Salmonella w łańcuchu żywnościowym․ Caldo selenito jest niezbędnym narzędziem w monitorowaniu bezpieczeństwa żywności i ochronie zdrowia publicznego przed zagrożeniami związanymi z Salmonella․

Bezpieczeństwo wody

Caldo selenito odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa wody pitnej, pomagając w wykrywaniu i identyfikacji Salmonella, która może zanieczyszczać wodę pitną poprzez kontakt z zanieczyszczonymi ściekami lub zanieczyszczonym środowiskiem․ Zanieczyszczenie wody pitnej Salmonella może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym zatruć pokarmowych i innych chorób․

Caldo selenito pozwala na szybkie i dokładne wykrycie Salmonella w próbkach wody, co umożliwia podjęcie odpowiednich działań w celu usunięcia zanieczyszczenia i zapobieżenia rozprzestrzenianiu się tego patogenu w sieci wodociągowej․ Dzięki temu caldo selenito przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób związanych z Salmonella, co ma pozytywny wpływ na zdrowie publiczne․

Wzbogacenie Salmonella w caldo selenito zwiększa prawdopodobieństwo wykrycia tego patogenu w wodzie pitnej, co pozwala na szybkie i skuteczne podjęcie działań w celu usunięcia zanieczyszczenia i zapobieżenia rozprzestrzenianiu się Salmonella w sieci wodociągowej․ Caldo selenito jest niezbędnym narzędziem w monitorowaniu bezpieczeństwa wody pitnej i ochronie zdrowia publicznego przed zagrożeniami związanymi z Salmonella․

Podsumowanie

Caldo selenito to selektywne podłoże wzbogacające, które odgrywa kluczową rolę w izolacji i identyfikacji Salmonella z różnych próbek, takich jak żywność, woda i próbki kliniczne․

Caldo selenito działa poprzez stworzenie środowiska sprzyjającego wzrostowi Salmonella, jednocześnie hamując wzrost innych bakterii․ Głównym składnikiem hamującym w caldo selenito jest selenit sodu (Na₂SeO₃), który działa poprzez zakłócanie metabolizmu innych bakterii․ Salmonella jest odporna na działanie selenitu sodu, dzięki czemu może rosnąć w tym podłożu․

Caldo selenito jest szeroko stosowany w mikrobiologii żywności i wody do wykrywania i identyfikacji Salmonella, co pozwala na zapewnienie bezpieczeństwa żywności i wody oraz ochronę zdrowia publicznego․

Przygotowanie caldo selenito wymaga staranności i przestrzegania określonych procedur, aby zapewnić jego prawidłowe działanie i skuteczność․

Zastosowanie caldo selenito w diagnostyce laboratoryjnej pozwala na szybkie i dokładne wykrycie Salmonella, co umożliwia podjęcie odpowiednich działań w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się tego patogenu․

Literatura

1. Cheesbrough, M․ (2006)․ District laboratory practice in tropical countries․ Cambridge University Press․
2. Downes, F․ P․, & Ito, K․ (2001)․ Compendium of methods for the microbiological examination of foods․ American Public Health Association․
3. Forbes, B․ A․, Sahm, D․ F․, & Weissfeld, A․ S․ (2014)․ Bailey & Scott’s diagnostic microbiology․ Mosby․
4. MacFaddin, J․ F․ (2000)․ Biochemical tests for identification of medical bacteria․ Lippincott Williams & Wilkins․
5. Murray, P․ R․, Rosenthal, K․ S․, & Pfaller, M․ A․ (2016)․ Medical microbiology․ Elsevier Health Sciences․
6. Ryan, K․ J․, & Ray, C․ G․ (2014)․ Sherris medical microbiology․ McGraw-Hill Education․

Dodatkowe źródła informacji można znaleźć w literaturze naukowej, bazach danych i na stronach internetowych organizacji zajmujących się bezpieczeństwem żywności i wody․