Agar sulfito de bismuto – zastosowanie w diagnostyce mikrobiologicznej

Agar sulfito de bismuto⁚ co to jest, zasada działania, przygotowanie i zastosowanie

Agar sulfito de bismuto jest selektywnym pożywnym podłożem stosowanym do izolacji i identyfikacji bakterii z rodzaju Salmonella. Jest to podłoże o wysokiej selektywności, co oznacza, że ​​pozwala na wzrost tylko określonych typów bakterii, podczas gdy hamuje wzrost innych;

Wprowadzenie

Agar sulfito de bismuto, znany również jako agar SS (od angielskiego Salmonella-Shigella), jest selektywnym podłożem hodowlanym stosowanym w mikrobiologii do izolacji i identyfikacji bakterii z rodzaju Salmonella. Jest to podłoże o wysokiej selektywności, co oznacza, że ​​pozwala na wzrost tylko określonych typów bakterii, podczas gdy hamuje wzrost innych. Głównym celem stosowania agaru sulfito de bismuto jest identyfikacja bakterii Salmonella, które często są odpowiedzialne za zatrucia pokarmowe u ludzi. Podłoże to jest szeroko stosowane w laboratoriach mikrobiologicznych, w przemyśle spożywczym oraz w badaniach epidemiologicznych.

Agar sulfito de bismuto został opracowany w 1918 roku przez amerykańskiego bakteriologa, Williama H. Parka, jako alternatywa dla innych, mniej skutecznych metod identyfikacji Salmonella. Podłoże to szybko zyskało popularność i stało się standardem w laboratoriach na całym świecie. Współcześnie, agar sulfito de bismuto jest jednym z najważniejszych narzędzi w walce z chorobami przenoszonymi drogą pokarmową, a jego zastosowanie ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności.

W niniejszym artykule omówimy szczegółowo zasadę działania agaru sulfito de bismuto, jego składniki, sposób przygotowania oraz zastosowanie w diagnostyce mikrobiologicznej. Zrozumienie tych aspektów jest niezbędne do prawidłowego wykorzystania tego podłoża w laboratoriach mikrobiologicznych.

Fundament

Działanie agaru sulfito de bismuto opiera się na dwóch kluczowych reakcjach, które zachodzą w obecności bakterii Salmonella⁚ reakcji sulfitu i reakcji z bismutu. Te reakcje prowadzą do charakterystycznych zmian w wyglądzie kolonii Salmonella na agarze, co pozwala na ich łatwą identyfikację.

Reakcja sulfitu

Salmonella charakteryzuje się zdolnością do redukcji siarczynów (SO₃^2-) do siarkowodoru (H₂S). W skład agaru sulfito de bismuto wchodzi siarczyn sodu (Na₂SO₃), który służy jako źródło siarczynów. W obecności bakterii Salmonella, siarczyny są redukowane do siarkowodoru. Siarkowodór wchodzi w reakcję z jonami żelaza (Fe³⁺) zawartymi w agarze, tworząc czarny osad siarczku żelaza (FeS). Ten czarny osad jest widoczny wokół kolonii Salmonella, co stanowi jedną z cech charakterystycznych wzrostu tych bakterii na agarze sulfito de bismuto.

Reakcja z bismutu

Poza reakcją z siarczynem, Salmonella reaguje również z bismutu. W skład agaru sulfito de bismuto wchodzi azotan bismutu (Bi(NO₃)₃), który wchodzi w reakcję z produktami metabolizmu bakterii Salmonella, tworząc czarne kolonie. Ten czarny kolor jest również charakterystyczny dla wzrostu Salmonella na agarze sulfito de bismuto, dodatkowo wspomagając ich identyfikację.

Reakcja sulfitu

Jednym z kluczowych elementów selektywności agaru sulfito de bismuto jest obecność siarczynu sodu (Na₂SO₃), który działa jako źródło siarczynów (SO₃^2-). Siarczyny są wykorzystywane przez niektóre bakterie, w tym Salmonella, jako akceptor elektronów w procesie oddychania beztlenowego. W tym procesie, siarczyny są redukowane do siarkowodoru (H₂S) poprzez enzymy reduktazy siarczynowej wytwarzane przez bakterie. Reakcja ta jest przedstawiona w poniższym równaniu⁚

SO₃^2- + 6H⁺ + 6e^– → H₂S + 3H₂O

Wytworzony siarkowodór jest następnie uwalniany do otoczenia i wchodzi w reakcję z jonami żelaza (Fe³⁺) zawartymi w agarze. Reakcja ta prowadzi do powstania czarnego osadu siarczku żelaza (FeS). Ten czarny osad jest widoczny wokół kolonii Salmonella na agarze sulfito de bismuto, tworząc charakterystyczne halo wokół kolonii.

Reakcja redukcji siarczynów jest kluczowa dla selektywności agaru sulfito de bismuto, ponieważ wiele innych bakterii nie posiada enzymów reduktazy siarczynowej i nie jest w stanie redukować siarczynów do siarkowodoru. W rezultacie, te bakterie nie tworzą czarnego halo wokół swoich kolonii i są łatwo rozróżnialne od Salmonella.

Reakcja z bismutu

Drugim kluczowym elementem selektywności agaru sulfito de bismuto jest obecność azotanu bismutu (Bi(NO₃)₃). Azotan bismutu wchodzi w reakcję z produktami metabolizmu Salmonella, tworząc czarne kolonie. Reakcja ta jest bardziej złożona niż reakcja z siarczynem i nie jest w pełni poznana. Jednak wiadomo, że Salmonella wytwarza związki organiczne, które wchodzą w reakcję z bismutu, tworząc czarny osad. Ten czarny kolor jest również charakterystyczny dla wzrostu Salmonella na agarze sulfito de bismuto, dodatkowo wspomagając ich identyfikację.

Reakcja z bismutu jest ważnym elementem selektywności agaru sulfito de bismuto, ponieważ wiele innych bakterii nie wytwarza związków, które reagują z bismutu. W rezultacie, te bakterie nie tworzą czarnych kolonii i są łatwo rozróżnialne od Salmonella. Dodatkowo, czarny kolor kolonii Salmonella na agarze sulfito de bismuto jest łatwy do zauważenia, co ułatwia ich identyfikację.

W połączeniu, reakcja sulfitu i reakcja z bismutu tworzą silny system selektywny, który pozwala na izolację i identyfikację Salmonella z próbek klinicznych i środowiskowych. Czarne kolonie z charakterystycznym halo wokół nich są silnym wskaźnikiem obecności Salmonella, co pozwala na szybkie i wiarygodne rozpoznanie tych bakterii.

Przygotowanie

Przygotowanie agaru sulfito de bismuto wymaga starannego przestrzegania procedury, aby zapewnić optymalne warunki wzrostu dla Salmonella i zachować selektywność podłoża. Proces ten obejmuje kilka etapów, od przygotowania składników po sterylizację i przechowywanie gotowego podłoża.

Składniki

Agar sulfito de bismuto składa się z kilku kluczowych składników, które zapewniają odpowiednie środowisko dla wzrostu Salmonella i jednocześnie hamują wzrost innych bakterii. Główne składniki to⁚

• Agar⁚ Podstawowy składnik tworzący stałe podłoże hodowlane.
• Pepton⁚ Źródłem węgla, azotu i innych składników odżywczych niezbędnych do wzrostu bakterii.
• Laktoza⁚ Źródłem węgla dla bakterii, które fermentują laktozę, takich jak Salmonella.
• Siarczyn sodu (Na₂SO₃)⁚ Służy jako źródło siarczynów, które są redukowane do siarkowodoru przez Salmonella, tworząc czarny osad.
• Azotan bismutu (Bi(NO₃)₃)⁚ Reaguje z produktami metabolizmu Salmonella, tworząc czarne kolonie.
• Zielony brilliant⁚ Barwnik hamujący wzrost bakterii Gram-dodatnich.
• Fuchsyna zasadowa⁚ Barwnik hamujący wzrost niektórych bakterii Gram-ujemnych.

Te składniki są starannie dobierane, aby stworzyć podłoże, które jest selektywne dla Salmonella i jednocześnie pozwala na ich łatwą identyfikację.

Składniki

Agar sulfito de bismuto składa się z kilku kluczowych składników, które zapewniają odpowiednie środowisko dla wzrostu Salmonella i jednocześnie hamują wzrost innych bakterii. Główne składniki to⁚

• Agar⁚ Podstawowy składnik tworzący stałe podłoże hodowlane; Agar jest polisacharydem pochodzącym z glonów morskich, który tworzy żelową strukturę, która utrzymuje składniki odżywcze i zapewnia powierzchnię do wzrostu bakterii.
• Pepton⁚ Źródłem węgla, azotu i innych składników odżywczych niezbędnych do wzrostu bakterii. Pepton jest produktem hydrolizy białek, który dostarcza aminokwasy, peptydy i inne substancje odżywcze niezbędne do wzrostu bakterii.
• Laktoza⁚ Źródłem węgla dla bakterii, które fermentują laktozę, takich jak Salmonella. Laktoza jest cukrem disacharydowym, który jest rozkładany przez Salmonella, produkując kwasy organiczne, które obniżają pH podłoża.
• Siarczyn sodu (Na₂SO₃)⁚ Służy jako źródło siarczynów, które są redukowane do siarkowodoru przez Salmonella, tworząc czarny osad. Siarczyny działają również jako inhibitor wzrostu niektórych bakterii, zwiększając selektywność podłoża.
• Azotan bismutu (Bi(NO₃)₃)⁚ Reaguje z produktami metabolizmu Salmonella, tworząc czarne kolonie. Azotan bismutu jest również inhibitorem wzrostu niektórych bakterii, co zwiększa selektywność podłoża.
• Zielony brilliant⁚ Barwnik hamujący wzrost bakterii Gram-dodatnich. Zielony brilliant jest barwnikiem trifenylometanowym, który hamuje wzrost bakterii Gram-dodatnich, takich jak Staphylococcus i Streptococcus.
• Fuchsyna zasadowa⁚ Barwnik hamujący wzrost niektórych bakterii Gram-ujemnych. Fuchsyna zasadowa jest barwnikiem trifenylometanowym, który hamuje wzrost niektórych bakterii Gram-ujemnych, takich jak Escherichia coli.

Te składniki są starannie dobierane, aby stworzyć podłoże, które jest selektywne dla Salmonella i jednocześnie pozwala na ich łatwą identyfikację.

Procedura

Przygotowanie agaru sulfito de bismuto wymaga starannego przestrzegania procedury, aby zapewnić optymalne warunki wzrostu dla Salmonella i zachować selektywność podłoża. Proces ten obejmuje kilka etapów, od rozpuszczania składników w wodzie destylowanej po sterylizację i przechowywanie gotowego podłoża.

1. Rozpuszczenie składników⁚ Odważ odpowiednie ilości składników agaru sulfito de bismuto, zgodnie z instrukcją producenta. Rozpuść składniki w odpowiedniej ilości wody destylowanej, mieszając do uzyskania jednorodnej zawiesiny.
2. Sterylizacja⁚ Po rozpuszczeniu składników, podłoże należy zsterylizować w autoklawie w temperaturze 121°C przez 15 minut. Sterylizacja ma na celu zabicie wszelkich zanieczyszczeń mikrobiologicznych, które mogą być obecne w składnikach lub w wodzie destylowanej.
3. Ostudzenie⁚ Po sterylizacji, podłoże należy ostudzić do temperatury około 45-50°C. W tej temperaturze można dodać do podłoża dodatkowe składniki, takie jak krew lub antybiotyki, jeśli jest to wymagane.
4. Nalanie do naczyń⁚ Po ostudzeniu, podłoże należy nalać do sterylnych naczyń hodowlanych, takich jak płytki Petriego lub probówki. Naczynia należy napełnić podłożem do odpowiedniego poziomu i pozostawić do zastygnięcia.
5. Przechowywanie⁚ Gotowe podłoże można przechowywać w lodówce w temperaturze 4°C przez kilka tygodni. Przed użyciem, podłoże należy ogrzać do temperatury pokojowej.

Ważne jest, aby podczas przygotowania agaru sulfito de bismuto przestrzegać wszystkich instrukcji producenta, aby zapewnić optymalne warunki wzrostu dla Salmonella i zachować selektywność podłoża.

Zastosowanie

Agar sulfito de bismuto jest szeroko stosowany w mikrobiologii, głównie do izolacji i identyfikacji bakterii z rodzaju Salmonella. Jest to podłoże o wysokiej selektywności, co oznacza, że ​​pozwala na wzrost tylko określonych typów bakterii, podczas gdy hamuje wzrost innych. Zastosowanie agaru sulfito de bismuto jest szczególnie ważne w diagnostyce mikrobiologicznej, ponieważ Salmonella jest często odpowiedzialna za zatrucia pokarmowe u ludzi.

Mikrobiologia

Agar sulfito de bismuto jest stosowany w różnych dziedzinach mikrobiologii, w tym w⁚

• Analizie próbek żywności⁚ Agar sulfito de bismuto jest wykorzystywany do badania próbek żywności, takich jak mięso, drób, jaja, mleko i produkty mleczne, w celu wykrycia obecności Salmonella.
• Analizie próbek środowiskowych⁚ Agar sulfito de bismuto jest stosowany do badania próbek środowiskowych, takich jak woda, gleba i ścieki, w celu wykrycia obecności Salmonella.
• Analizie próbek klinicznych⁚ Agar sulfito de bismuto jest stosowany do badania próbek klinicznych, takich jak kał, mocz i krew, w celu wykrycia obecności Salmonella u pacjentów.

Agar sulfito de bismuto jest również stosowany w badaniach epidemiologicznych, aby śledzić rozprzestrzenianie się Salmonella w populacji i identyfikować źródła zakażeń.

Mikrobiologia

Agar sulfito de bismuto, ze względu na swoją selektywność i łatwość identyfikacji wzrostu Salmonella, znalazł szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach mikrobiologii. Jest to nieocenione narzędzie w laboratoriach mikrobiologicznych, zarówno w kontekście badań naukowych, jak i diagnostyki klinicznej.

Medie hodowlane

Agar sulfito de bismuto jest jednym z wielu mediów hodowlanych stosowanych w mikrobiologii. Media hodowlane to specjalnie przygotowane substancje, które zapewniają odpowiednie środowisko dla wzrostu bakterii. Wybór odpowiedniego medium hodowlanego zależy od rodzaju bakterii, które chcemy hodować, a także od celu hodowli. Agar sulfito de bismuto, ze względu na swoją selektywność, jest idealnym medium do hodowli Salmonella, ponieważ hamuje wzrost innych bakterii, co ułatwia izolację i identyfikację Salmonella.

Diagnostyka

Agar sulfito de bismuto odgrywa kluczową rolę w diagnostyce mikrobiologicznej, szczególnie w identyfikacji Salmonella, która jest częstym patogenem odpowiedzialnym za zatrucia pokarmowe. Podłoże to jest stosowane do badania różnych próbek, w tym⁚

• Próbki żywności⁚ Agar sulfito de bismuto jest stosowany do badania próbek żywności, takich jak mięso, drób, jaja, mleko i produkty mleczne, w celu wykrycia obecności Salmonella.
• Próbki środowiskowe⁚ Agar sulfito de bismuto jest stosowany do badania próbek środowiskowych, takich jak woda, gleba i ścieki, w celu wykrycia obecności Salmonella.
• Próbki kliniczne⁚ Agar sulfito de bismuto jest stosowany do badania próbek klinicznych, takich jak kał, mocz i krew, w celu wykrycia obecności Salmonella u pacjentów.

Wykrycie Salmonella na agarze sulfito de bismuto jest ważnym wskaźnikiem zakażenia, co pozwala na szybkie i skuteczne wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Medie hodowlane

Agar sulfito de bismuto jest jednym z wielu mediów hodowlanych stosowanych w mikrobiologii. Media hodowlane to specjalnie przygotowane substancje, które zapewniają odpowiednie środowisko dla wzrostu bakterii. Wybór odpowiedniego medium hodowlanego zależy od rodzaju bakterii, które chcemy hodować, a także od celu hodowli. Media hodowlane mogą być stałe, płynne lub półstałe, a ich skład jest dobierany tak, aby spełniać specyficzne potrzeby hodowanych bakterii.

Media hodowlane są kluczowe w mikrobiologii, ponieważ umożliwiają nam hodowanie i badanie bakterii w kontrolowanych warunkach. Dzięki mediom hodowlanym możemy⁚

• Izolować bakterie⁚ Media hodowlane pozwalają nam na izolację określonych bakterii z mieszaniny różnych mikroorganizmów. Na przykład, agar sulfito de bismuto pozwala na izolację Salmonella z próbek żywności lub środowiskowych.
• Identyfikować bakterie⁚ Media hodowlane mogą być wykorzystywane do identyfikacji bakterii na podstawie ich cech wzrostu. Na przykład, Salmonella na agarze sulfito de bismuto tworzy charakterystyczne czarne kolonie z halo wokół nich, co pozwala na łatwą identyfikację.
• Badać wrażliwość bakterii na antybiotyki⁚ Media hodowlane mogą być wykorzystywane do badania wrażliwości bakterii na antybiotyki, co pozwala na wybór odpowiedniego leczenia.
• Badać metabolizm bakterii⁚ Media hodowlane mogą być wykorzystywane do badania metabolizmu bakterii, co pozwala na zrozumienie ich funkcji i roli w środowisku.

Media hodowlane są niezbędnym narzędziem w mikrobiologii, a ich wybór ma kluczowe znaczenie dla sukcesu badań i diagnostyki.

Diagnostyka

Agar sulfito de bismuto odgrywa kluczową rolę w diagnostyce mikrobiologicznej, szczególnie w identyfikacji Salmonella, która jest częstym patogenem odpowiedzialnym za zatrucia pokarmowe. Podłoże to jest stosowane do badania różnych próbek, w tym⁚

• Próbki żywności⁚ Agar sulfito de bismuto jest stosowany do badania próbek żywności, takich jak mięso, drób, jaja, mleko i produkty mleczne, w celu wykrycia obecności Salmonella. Wykrycie Salmonella w produktach spożywczych jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i zapobiegania zatruciom pokarmowym.
• Próbki środowiskowe⁚ Agar sulfito de bismuto jest stosowany do badania próbek środowiskowych, takich jak woda, gleba i ścieki, w celu wykrycia obecności Salmonella. Wykrycie Salmonella w środowisku może wskazywać na potencjalne źródło zakażenia i wymagać podjęcia działań zapobiegawczych.
• Próbki kliniczne⁚ Agar sulfito de bismuto jest stosowany do badania próbek klinicznych, takich jak kał, mocz i krew, w celu wykrycia obecności Salmonella u pacjentów. Wykrycie Salmonella u pacjenta jest kluczowe dla postawienia prawidłowej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Wykrycie Salmonella na agarze sulfito de bismuto jest ważnym wskaźnikiem zakażenia, co pozwala na szybkie i skuteczne wdrożenie odpowiedniego leczenia. W przypadku próbek żywności, wykrycie Salmonella może prowadzić do wycofania z rynku skażonych produktów, co zapobiega rozprzestrzenianiu się zakażenia.

Salmonella

Salmonella to rodzaj bakterii Gram-ujemnych, które są powszechnie spotykane w środowisku, w tym w glebie, wodzie i zwierzętach. Niektóre szczepy Salmonella są patogenne dla ludzi i mogą powodować zatrucia pokarmowe, znane jako salmonelloza. Salmonelloza jest chorobą przenoszoną drogą pokarmową, która objawia się najczęściej biegunką, gorączką i bólami brzucha. Zakażenie Salmonella może być poważne, zwłaszcza u osób starszych, dzieci i osób z osłabionym układem odpornościowym.

Salmonella jest często obecna w żywności, zwłaszcza w mięsie, drobiu, jajach, mleku i produktach mlecznych. Zakażenie może nastąpić poprzez spożycie skażonej żywności, która nie została odpowiednio ugotowana lub przechowywana. Salmonella może również rozprzestrzeniać się poprzez kontakt z zakażonymi zwierzętami lub osobami.

Agar sulfito de bismuto jest szczególnie skuteczny w identyfikacji Salmonella ze względu na jej zdolność do redukcji siarczynów do siarkowodoru. Salmonella tworzy na tym podłożu charakterystyczne czarne kolonie z halo wokół nich, co pozwala na łatwą identyfikację. W połączeniu z innymi testami mikrobiologicznymi, agar sulfito de bismuto jest ważnym narzędziem w diagnostyce salmonellozy.

Shigella

Shigella to rodzaj bakterii Gram-ujemnych, które są powszechnie spotykane w środowisku, w tym w glebie, wodzie i zwierzętach. Niektóre szczepy Shigella są patogenne dla ludzi i mogą powodować zakażenie jelitowe, znane jako shigelloza. Shigelloza jest chorobą przenoszoną drogą pokarmową, która objawia się najczęściej biegunką, gorączką, bólami brzucha i krwią w stolcu. Zakażenie Shigella może być poważne, zwłaszcza u dzieci i osób z osłabionym układem odpornościowym.

Shigella jest często obecna w żywności, zwłaszcza w warzywach, owocach i wodzie. Zakażenie może nastąpić poprzez spożycie skażonej żywności, która nie została odpowiednio umyta lub przechowywana. Shigella może również rozprzestrzeniać się poprzez kontakt z zakażonymi osobami.

Chociaż agar sulfito de bismuto został opracowany z myślą o identyfikacji Salmonella, nie jest on idealny do identyfikacji Shigella. Shigella nie redukuje siarczynów do siarkowodoru, a zatem nie tworzy czarnego halo wokół swoich kolonii na agarze sulfito de bismuto. W rezultacie, Shigella może rosnąć na tym podłożu, ale nie będzie miała charakterystycznego wyglądu, co utrudnia jej identyfikację. Do identyfikacji Shigella stosuje się inne media hodowlane, takie jak agar SS (Salmonella-Shigella), który jest bardziej selektywny dla Shigella.

Campylobacter

Campylobacter to rodzaj bakterii Gram-ujemnych, które są powszechnie spotykane w środowisku, w tym w glebie, wodzie i zwierzętach. Niektóre szczepy Campylobacter są patogenne dla ludzi i mogą powodować zakażenie jelitowe, znane jako kampylobakterioza. Kampylobakterioza jest chorobą przenoszoną drogą pokarmową, która objawia się najczęściej biegunką, gorączką, bólami brzucha i krwią w stolcu. Zakażenie Campylobacter może być poważne, zwłaszcza u dzieci i osób z osłabionym układem odpornościowym.

Campylobacter jest często obecna w żywności, zwłaszcza w drobiu, mięsie wołowym i mleku. Zakażenie może nastąpić poprzez spożycie skażonej żywności, która nie została odpowiednio ugotowana lub przechowywana. Campylobacter może również rozprzestrzeniać się poprzez kontakt z zakażonymi zwierzętami lub osobami.

Agar sulfito de bismuto nie jest odpowiednim podłożem do hodowli Campylobacter. Campylobacter jest mikroaerofilną bakterią, co oznacza, że ​​wymaga do wzrostu niskiego stężenia tlenu. Agar sulfito de bismuto jest podłożem tlenowym, co oznacza, że ​​zawiera wysokie stężenie tlenu, co hamuje wzrost Campylobacter. Do hodowli Campylobacter stosuje się specjalne podłoża mikroaerofilne, takie jak agar Campy-Blood, które zapewniają odpowiednie warunki wzrostu dla tych bakterii.

Wnioski

Agar sulfito de bismuto jest cennym narzędziem w mikrobiologii, szczególnie w diagnostyce mikrobiologicznej. Jest to selektywne podłoże hodowlane, które pozwala na izolację i identyfikację bakterii z rodzaju Salmonella, które są częstym patogenem odpowiedzialnym za zatrucia pokarmowe. Działanie agaru sulfito de bismuto opiera się na dwóch kluczowych reakcjach⁚ reakcji sulfitu i reakcji z bismutu. Reakcja sulfitu prowadzi do tworzenia czarnego halo wokół kolonii Salmonella, natomiast reakcja z bismutu powoduje, że kolonie Salmonella stają się czarne. Te charakterystyczne cechy umożliwiają łatwą identyfikację Salmonella na agarze sulfito de bismuto.

Przygotowanie agaru sulfito de bismuto wymaga starannego przestrzegania procedury, aby zapewnić optymalne warunki wzrostu dla Salmonella i zachować selektywność podłoża. Proces ten obejmuje kilka etapów, od rozpuszczania składników w wodzie destylowanej po sterylizację i przechowywanie gotowego podłoża.

Agar sulfito de bismuto jest stosowany w różnych dziedzinach mikrobiologii, w tym w analizie próbek żywności, próbek środowiskowych i próbek klinicznych. Jest to ważne narzędzie w walce z chorobami przenoszonymi drogą pokarmową, a jego zastosowanie ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności;