Endoderma: Definicja i Rozwój

Endoderma⁚ Definicja i Rozwój

Endoderma jest jedną z trzech podstawowych warstw zarodkowych, które powstają podczas wczesnego rozwoju zarodkowego u zwierząt. Jest to wewnętrzna warstwa zarodkowa, która rozwija się w różne tkanki i narządy, w tym układ pokarmowy, układ oddechowy, wątrobę, trzustkę i wiele innych.

Wprowadzenie

Endoderma, znana również jako ektoderma wewnętrzna, stanowi jedną z trzech podstawowych warstw zarodkowych, które powstają podczas wczesnego rozwoju zarodkowego u zwierząt. Te trzy warstwy, endoderma, mezoderma i ektoderma, są odpowiedzialne za tworzenie wszystkich tkanek i narządów w organizmie. Endoderma, jako wewnętrzna warstwa zarodkowa, odgrywa kluczową rolę w rozwoju wielu struktur wewnętrznych, w tym układu pokarmowego, układu oddechowego, wątroby, trzustki, tarczycy, przytarczyc, grasicy, pęcherza moczowego i cewki moczowej. Rozwój endodermy jest złożonym procesem, który obejmuje szereg etapów, począwszy od wczesnego rozwoju zarodkowego, poprzez gastrulację, aż do organogenezy. W tym procesie komórki endodermy podlegają różnicowaniu, aby utworzyć wyspecjalizowane tkanki i narządy, które pełnią różne funkcje w organizmie.

Endoderma jako jedna z warstw zarodkowych

Wczesny rozwój zarodkowy u zwierząt charakteryzuje się tworzeniem trzech podstawowych warstw zarodkowych⁚ ektodermy, mezodermy i endodermy. Te warstwy są jak embrionalne arkusze papieru, które z czasem ulegają fałdowaniu i różnicowaniu, tworząc wszystkie tkanki i narządy organizmu. Endoderma, jako wewnętrzna warstwa zarodkowa, znajduje się pomiędzy ektodermą (zewnętrzną warstwą) a mezodermą (warstwą środkową). Jej powstanie jest ściśle powiązane z procesem gastrulacji, podczas którego blastula (wczesny zarodek) przekształca się w gastrulę. W tym procesie komórki endodermy migrują do wnętrza zarodka, tworząc pierwotny przewód pokarmowy, który później rozwinie się w układ pokarmowy i inne struktury pochodzenia endodermalnego.

Rozwój endodermy

Rozwój endodermy jest złożonym procesem, który obejmuje kilka etapów, od wczesnego rozwoju zarodkowego, poprzez gastrulację, aż do organogenezy. Początkowo, w stadium blastuli, endoderma jest reprezentowana przez niewielką grupę komórek, które znajdują się w wewnętrznej części zarodka. Podczas gastrulacji, komórki te migrują do wnętrza zarodka, tworząc pierwotny przewód pokarmowy. Ten przewód jest początkowo prosty, ale z czasem ulega fałdowaniu i różnicowaniu, tworząc różne odcinki układu pokarmowego. W dalszym rozwoju, komórki endodermy podlegają różnicowaniu, aby utworzyć wyspecjalizowane tkanki i narządy, takie jak⁚ wątroba, trzustka, tarczyca, przytarczyce, grasica, pęcherz moczowy i cewka moczowa. Proces ten jest ściśle regulowany przez czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które sterują rozwojem i różnicowaniem komórek endodermy.

Wczesny rozwój zarodkowy

Wczesny rozwój zarodkowy rozpoczyna się od zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik, co prowadzi do powstania zygoty. Zygota ulega następnie seriom podziałów komórkowych, tworząc kulę komórek zwaną morulą. Morula przekształca się w blastulę, która jest pustą kulą komórek otoczoną zewnętrzną warstwą komórek zwanych trofoblastem. Wewnątrz blastuli znajduje się wewnętrzna masa komórek, która jest prekursorem wszystkich tkanek i narządów organizmu. Wewnętrzna masa komórek różnicuje się następnie na trzy podstawowe warstwy zarodkowe⁚ ektodermę, mezodermę i endodermę. Endoderma, jako wewnętrzna warstwa zarodkowa, powstaje z wewnętrznej masy komórek i stanowi podstawę rozwoju wielu struktur wewnętrznych organizmu.

Gastrulacja

Gastrulacja to kluczowy etap rozwoju zarodkowego, który rozpoczyna się po utworzeniu blastuli. W tym procesie komórki zarodka ulegają złożonym ruchom i przekształceniom, tworząc trzy podstawowe warstwy zarodkowe⁚ ektodermę, mezodermę i endodermę. Podczas gastrulacji komórki endodermy migrują do wnętrza zarodka, tworząc pierwotny przewód pokarmowy. Ten przewód jest początkowo prosty, ale z czasem ulega fałdowaniu i różnicowaniu, tworząc różne odcinki układu pokarmowego. W tym procesie powstają również inne struktury pochodzenia endodermalnego, takie jak⁚ wątroba, trzustka, tarczyca, przytarczyce, grasica, pęcherz moczowy i cewka moczowa. Gastrulacja jest więc kluczowym etapem rozwoju endodermy, który determinuje jej przyszły los i funkcje w organizmie.

Organogeneza

Organogeneza to etap rozwoju zarodkowego, podczas którego z trzech podstawowych warstw zarodkowych (ektodermy, mezodermy i endodermy) powstają różne tkanki i narządy. Komórki endodermy, które uformowały pierwotny przewód pokarmowy podczas gastrulacji, ulegają dalszym przemianom i różnicowaniu. W procesie tym tworzą się wyspecjalizowane tkanki, które budują różne narządy układu pokarmowego, takie jak⁚ przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube, wątroba, trzustka. Również układ oddechowy, który również wywodzi się z endodermy, rozwija się podczas organogenezy. Z endodermy powstają również inne narządy, takie jak⁚ tarczyca, przytarczyce, grasica, pęcherz moczowy i cewka moczowa. Organogeneza jest więc kluczowym etapem rozwoju endodermy, podczas którego z prostych struktur powstają złożone i wyspecjalizowane narządy, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Pochodne Endodermy

Endoderma, jako wewnętrzna warstwa zarodkowa, jest prekursorem wielu ważnych tkanek i narządów w organizmie.

Tkanka nabłonkowa

Tkanka nabłonkowa, będąca jedną z podstawowych tkanek organizmu, wywodzi się z endodermy. Jej głównym zadaniem jest wyścielenie powierzchni wewnętrznych narządów, tworząc barierę ochronną i regulując transport substancji. Komórki nabłonka endodermalnego charakteryzują się ścisłym upakowaniem i obecnością połączeń międzykomórkowych, co nadaje im specyficzne właściwości. W zależności od lokalizacji i funkcji, nabłonek endodermalny może być jednowarstwowy lub wielowarstwowy, płaski, sześcienny lub walcowaty. Przykłady tkanek nabłonkowych pochodzenia endodermalnego to⁚ nabłonek wyściełający układ pokarmowy, nabłonek pęcherza moczowego, nabłonek dróg oddechowych, nabłonek tarczycy i przytarczyc. Te tkanki pełnią różnorodne funkcje, takie jak⁚ wchłanianie, wydalanie, sekrecja, ochrona i transport substancji.

Narządy i tkanki pochodzenia endodermalnego

Endoderma, jako wewnętrzna warstwa zarodkowa, jest prekursorem wielu ważnych narządów i tkanek w organizmie. Wśród nich znajdują się⁚

• Układ pokarmowy⁚ obejmujący przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube, wątrobę i trzustkę.
• Układ oddechowy⁚ obejmujący oskrzela i płuca.
• Wątroba i trzustka⁚ pełniące kluczowe role w metabolizmie i trawieniu.
• Tarczyca i przytarczyce⁚ odpowiedzialne za produkcję hormonów regulujących metabolizm.
• Grasica⁚ narząd limfatyczny odpowiedzialny za rozwój odporności.
• Pęcherz moczowy i cewka moczowa⁚ narządy układu moczowego.

Te narządy i tkanki pochodzenia endodermalnego są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a ich rozwój i funkcjonowanie są ściśle regulowane przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne.

Układ pokarmowy

Układ pokarmowy, będący głównym narządem odpowiedzialnym za trawienie i wchłanianie substancji odżywczych, rozwija się z endodermy. Pierwotny przewód pokarmowy, który powstaje podczas gastrulacji, ulega dalszym przemianom i różnicowaniu, tworząc poszczególne odcinki układu pokarmowego. Z endodermy powstaje przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube, wątroba i trzustka. Każdy z tych narządów pełni specyficzne funkcje w procesie trawienia. Przełyk transportuje pokarm z jamy ustnej do żołądka, żołądek rozdrabnia pokarm i miesza go z sokiem żołądkowym, jelito cienkie wchłania składniki odżywcze, a jelito grube wchłania wodę i formuje kał. Wątroba pełni wiele funkcji, w tym produkcję żółci, detoksykację krwi i magazynowanie glukozy. Trzustka produkuje enzymy trawienne i hormony regulujące poziom glukozy we krwi. Rozwój układu pokarmowego jest złożonym procesem, który jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne.

Jelito przednie

Jelito przednie, będące początkową częścią układu pokarmowego, rozwija się z endodermy i obejmuje przełyk, żołądek i część dwunastnicy. W procesie rozwoju jelita przedniego, komórki endodermy ulegają różnicowaniu, tworząc wyspecjalizowane tkanki, które pełnią różne funkcje. Przełyk, odpowiedzialny za transport pokarmu z jamy ustnej do żołądka, charakteryzuje się silnie rozwiniętą warstwą mięśniową, która umożliwia perystaltyczne ruchy. Żołądek, będący rozszerzeniem jelita przedniego, pełni funkcję rozdrabniania pokarmu i mieszania go z sokiem żołądkowym. W ścianie żołądka znajdują się gruczoły produkujące enzymy trawienne i kwas solny. Część dwunastnicy, będąca początkowym odcinkiem jelita cienkiego, łączy się z żołądkiem i jest miejscem, w którym pokarm mieszany jest z żółcią i sokiem trzustkowym. Rozwój jelita przedniego jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które determinują jego kształt, funkcję i połączenia z innymi narządami układu pokarmowego.

Jelito środkowe

Jelito środkowe, będące środkową częścią układu pokarmowego, rozwija się z endodermy i obejmuje większość jelita cienkiego, począwszy od dwunastnicy, aż do początkowej części jelita grubego. W procesie rozwoju jelita środkowego, komórki endodermy ulegają różnicowaniu, tworząc wyspecjalizowane tkanki, które pełnią różne funkcje. Jelito cienkie, będące głównym miejscem wchłaniania składników odżywczych, charakteryzuje się obecnością kosmków jelitowych, które zwiększają powierzchnię wchłaniania. W ścianie jelita cienkiego znajdują się gruczoły produkujące enzymy trawienne. Początkowa część jelita grubego, będąca połączeniem z jelitem cienkim, również rozwija się z endodermy i pełni funkcję wchłaniania wody i formowania kału. Rozwój jelita środkowego jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które determinują jego kształt, funkcję i połączenia z innymi narządami układu pokarmowego.

Jelito tylne

Jelito tylne, będące końcową częścią układu pokarmowego, rozwija się z endodermy i obejmuje końcowy odcinek jelita grubego, odbytnicę i kanał odbytu; W procesie rozwoju jelita tylnego, komórki endodermy ulegają różnicowaniu, tworząc wyspecjalizowane tkanki, które pełnią różne funkcje. Końcowy odcinek jelita grubego, będący miejscem formowania kału, charakteryzuje się obecnością gruczołów produkujących śluz, który ułatwia wydalanie kału. Odbytnica, będąca ostatnim odcinkiem jelita grubego, pełni funkcję magazynowania kału przed jego wydaleniem. Kanał odbytu, będący końcowym odcinkiem układu pokarmowego, łączy odbytnicę ze środowiskiem zewnętrznym i umożliwia wydalanie kału. Rozwój jelita tylnego jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które determinują jego kształt, funkcję i połączenia z innymi narządami układu pokarmowego.

Układ oddechowy

Układ oddechowy, odpowiedzialny za dostarczanie tlenu do organizmu i usuwanie dwutlenku węgla, rozwija się z endodermy. Początkowo, w stadium zarodkowym, powstaje pęcherzyk oddechowy, który jest wypukleniem pierwotnego przewodu pokarmowego. Z pęcherzyka oddechowego rozwija się tchawica, oskrzela i płuca. Tchawica, będąca głównym kanałem powietrznym, łączy gardło z oskrzelami. Oskrzela, rozgałęziające się z tchawicy, prowadzą do płuc. Płuca, będące głównymi narządami oddechowymi, są odpowiedzialne za wymianę gazową. Rozwój układu oddechowego jest złożonym procesem, który obejmuje szereg etapów, od formowania pęcherzyka oddechowego, poprzez rozgałęziania się oskrzeli, aż do rozwoju pęcherzyków płucnych. Rozwój układu oddechowego jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które determinują jego kształt, funkcję i połączenia z innymi narządami organizmu.

Oskrzela

Oskrzela, będące rozgałęzieniami tchawicy, rozwijają się z endodermy i stanowią główny kanał doprowadzający powietrze do płuc. W procesie rozwoju oskrzeli, komórki endodermy ulegają różnicowaniu, tworząc wyspecjalizowane tkanki, które pełnią różne funkcje. Ściana oskrzeli składa się z chrząstki, mięśni gładkich, tkanki łącznej i nabłonka. Chrząstka nadaje oskrzelom sztywność i elastyczność, mięśnie gładkie umożliwiają regulację przepływu powietrza, tkanka łączna zapewnia wsparcie i elastyczność, a nabłonek wyściela wewnętrzną powierzchnię oskrzeli i chroni je przed czynnikami zewnętrznymi. Oskrzela rozgałęziają się na coraz mniejsze oskrzeliki, które ostatecznie prowadzą do pęcherzyków płucnych, gdzie odbywa się wymiana gazowa. Rozwój oskrzeli jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które determinują ich kształt, funkcję i połączenia z innymi narządami układu oddechowego.

Płuca

Płuca, będące głównymi narządami oddechowymi, rozwijają się z endodermy i są odpowiedzialne za wymianę gazową pomiędzy organizmem a środowiskiem zewnętrznym. W procesie rozwoju płuc, komórki endodermy ulegają różnicowaniu, tworząc wyspecjalizowane tkanki, które pełnią różne funkcje. Płuca składają się z wielu pęcherzyków płucnych, które są otoczone siecią naczyń krwionośnych. W pęcherzykach płucnych odbywa się wymiana gazowa⁚ tlen z wdychanego powietrza przechodzi do krwi, a dwutlenek węgla z krwi przechodzi do powietrza wydychanego. Ściana pęcherzyków płucnych jest bardzo cienka, co ułatwia dyfuzję gazów. Płuca są również wyposażone w mięśnie gładkie, które umożliwiają regulację przepływu powietrza, oraz w tkankę łączną, która zapewnia wsparcie i elastyczność. Rozwój płuc jest złożonym procesem, który jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które determinują ich kształt, funkcję i połączenia z innymi narządami układu oddechowego.

Wątroba i trzustka

Wątroba i trzustka, będące kluczowymi narządami w procesie trawienia i metabolizmu, rozwijają się z endodermy. W procesie rozwoju wątroby i trzustki, komórki endodermy ulegają różnicowaniu, tworząc wyspecjalizowane tkanki, które pełnią różne funkcje. Wątroba, będąca największym gruczołem organizmu, pełni wiele funkcji, w tym produkcję żółci, detoksykację krwi, magazynowanie glukozy i syntezę białek. Trzustka, będąca gruczołem wydzielniczym, produkuje enzymy trawienne, które trafiają do dwunastnicy, oraz hormony, takie jak insulina i glukagon, które regulują poziom glukozy we krwi. Rozwój wątroby i trzustki jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które determinują ich kształt, funkcję i połączenia z innymi narządami układu pokarmowego.

Tarczyca i przytarczyce

Tarczyca i przytarczyce, będące gruczołami wydzielniczymi odpowiedzialnymi za produkcję hormonów regulujących metabolizm, rozwijają się z endodermy. Tarczyca, położona w przedniej części szyi, produkuje hormony tarczycowe, takie jak tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3), które regulują tempo metabolizmu, wzrost i rozwój organizmu. Przytarczyce, położone na tylnej powierzchni tarczycy, produkują hormon przytarczycowy (PTH), który reguluje poziom wapnia we krwi. Rozwój tarczycy i przytarczyc jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które determinują ich kształt, funkcję i połączenia z innymi narządami organizmu. Zaburzenia w rozwoju tarczycy i przytarczyc mogą prowadzić do różnych chorób, takich jak niedoczynność tarczycy, nadczynność tarczycy i niedoczynność przytarczyc.

Grasica

Grasica, będący narządem limfatycznym odpowiedzialnym za rozwój odporności, rozwija się z endodermy. W procesie rozwoju grasicy, komórki endodermy ulegają różnicowaniu, tworząc wyspecjalizowane tkanki, które pełnią różne funkcje. Grasica składa się z kory i rdzenia. W korze grasicy znajdują się limfocyty T, które są komórkami odpornościowymi odpowiedzialnymi za rozpoznawanie i niszczenie patogenów. W rdzeniu grasicy znajdują się komórki nabłonkowe, które produkują hormony, takie jak tymozyna i tymulina, które regulują rozwój i dojrzewanie limfocytów T. Grasica jest aktywna w okresie dzieciństwa i młodzieńczym, a z czasem ulega zanikowi. Zaburzenia w rozwoju grasicy mogą prowadzić do niedoboru odporności i zwiększonej podatności na infekcje.

Pęcherz moczowy i cewka moczowa

Pęcherz moczowy i cewka moczowa, będące narządami układu moczowego odpowiedzialnymi za magazynowanie i wydalanie moczu, rozwijają się z endodermy. W procesie rozwoju pęcherza moczowego, komórki endodermy ulegają różnicowaniu, tworząc wyspecjalizowane tkanki, które pełnią różne funkcje. Pęcherz moczowy, będący mięśniowym woreczkiem, magazynuje mocz produkowany przez nerki. Ściana pęcherza moczowego składa się z mięśni gładkich, które umożliwiają jego rozciąganie i kurczenie, oraz z nabłonka, który wyściela jego wewnętrzną powierzchnię i chroni przed działaniem moczu. Cewka moczowa, będąca rurą łączącą pęcherz moczowy z zewnętrznym środowiskiem, pełni funkcję transportu moczu z pęcherza moczowego na zewnątrz organizmu. Rozwój pęcherza moczowego i cewki moczowej jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które determinują ich kształt, funkcję i połączenia z innymi narządami układu moczowego.

Podsumowanie

Endoderma odgrywa kluczową rolę w rozwoju wielu ważnych narządów i tkanek w organizmie.

Rola endodermy w rozwoju człowieka

Endoderma odgrywa kluczową rolę w rozwoju człowieka, będąc prekursorem wielu ważnych narządów i tkanek. Z endodermy powstaje układ pokarmowy, układ oddechowy, wątroba, trzustka, tarczyca, przytarczyce, grasica, pęcherz moczowy i cewka moczowa. Te narządy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu i zapewniają podstawowe funkcje życiowe, takie jak trawienie, oddychanie, metabolizm, produkcja hormonów i wydalanie. Rozwój endodermy jest złożonym procesem, który jest ściśle regulowany przez różne czynniki wzrostowe i sygnały molekularne. Zaburzenia w rozwoju endodermy mogą prowadzić do różnych wad wrodzonych, które wpływają na funkcjonowanie organizmu i zdrowie człowieka. Dlatego zrozumienie roli endodermy w rozwoju człowieka jest niezwykle ważne dla rozwoju medycyny i zapewnienia prawidłowego rozwoju i zdrowia przyszłych pokoleń.

Znaczenie endodermy w medycynie

Zrozumienie rozwoju i funkcji endodermy ma ogromne znaczenie w medycynie. Badania nad endodermą pozwalają na lepsze zrozumienie powstawania wad wrodzonych, które dotyczą narządów pochodzenia endodermalnego, takich jak układ pokarmowy, układ oddechowy, wątroba, trzustka, tarczyca, przytarczyce, grasica, pęcherz moczowy i cewka moczowa. Wiedza ta pozwala na opracowanie skuteczniejszych metod diagnostyki i leczenia tych chorób. Ponadto, badania nad endodermą otwierają nowe możliwości w dziedzinie medycyny regeneracyjnej. Naukowcy pracują nad wykorzystaniem komórek macierzystych pochodzenia endodermalnego do regeneracji uszkodzonych narządów, takich jak wątroba, trzustka i płuca. W przyszłości, dzięki głębszemu poznaniu endodermy, możliwe będzie opracowanie nowych terapii i leków, które pomogą w leczeniu chorób związanych z narządami pochodzenia endodermalnego.

Dodatkowe informacje

Poniżej przedstawiono dodatkowe informacje dotyczące endodermy i jej znaczenia;

Zastosowania kliniczne

Zrozumienie rozwoju i funkcji endodermy ma bezpośrednie zastosowania kliniczne. Pozwala na lepsze zrozumienie powstawania wad wrodzonych, które dotyczą narządów pochodzenia endodermalnego, takich jak układ pokarmowy, układ oddechowy, wątroba, trzustka, tarczyca, przytarczyce, grasica, pęcherz moczowy i cewka moczowa. Wiedza ta pozwala na opracowanie skuteczniejszych metod diagnostyki i leczenia tych chorób. Ponadto, badania nad endodermą otwierają nowe możliwości w dziedzinie medycyny regeneracyjnej. Naukowcy pracują nad wykorzystaniem komórek macierzystych pochodzenia endodermalnego do regeneracji uszkodzonych narządów, takich jak wątroba, trzustka i płuca. W przyszłości, dzięki głębszemu poznaniu endodermy, możliwe będzie opracowanie nowych terapii i leków, które pomogą w leczeniu chorób związanych z narządami pochodzenia endodermalnego.

Badania naukowe

Badania naukowe nad endodermą są prowadzone na wielu poziomach, od badań molekularnych i komórkowych, poprzez badania na modelach zwierzęcych, aż do badań klinicznych. Naukowcy badają mechanizmy molekularne regulujące rozwój endodermy, identyfikują czynniki wzrostowe i sygnały molekularne, które sterują różnicowaniem komórek endodermalnych. Badania te pozwalają na lepsze zrozumienie procesów rozwoju i funkcji endodermy, a także na identyfikację potencjalnych celów terapeutycznych dla leczenia chorób związanych z narządami pochodzenia endodermalnego. Prowadzone są również badania nad wykorzystaniem komórek macierzystych pochodzenia endodermalnego do regeneracji uszkodzonych narządów. Naukowcy badają możliwości wykorzystania tych komórek do leczenia chorób wątroby, trzustki, płuc i innych narządów pochodzenia endodermalnego.

Perspektywy przyszłych badań

Przyszłe badania nad endodermą skupią się na dalszym poznaniu mechanizmów molekularnych regulujących jej rozwój i funkcję. Naukowcy będą dążyć do identyfikacji nowych czynników wzrostowych i sygnałów molekularnych, które są kluczowe dla różnicowania komórek endodermalnych. Badania te pomogą w opracowaniu nowych terapii dla chorób związanych z narządami pochodzenia endodermalnego. Ponadto, badania nad wykorzystaniem komórek macierzystych pochodzenia endodermalnego do regeneracji uszkodzonych narządów będą kontynuowane. Naukowcy będą dążyć do opracowania bezpiecznych i skutecznych metod hodowli i różnicowania tych komórek, aby móc wykorzystać je w terapii regeneracyjnej. W przyszłości, dzięki głębszemu poznaniu endodermy, możliwe będzie opracowanie nowych terapii i leków, które pomogą w leczeniu chorób związanych z narządami pochodzenia endodermalnego.